Czy szkolenie okresowe może trwać kilka dni?

Szczegółową regulację dotyczącą szkoleń w dziedzinie bhp zawiera kodeks pracy (art. 237² – 237⁵ KP) oraz w wydane na jego podstawie rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy w sprawie szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy z dnia 27.07.2004 r. (Dz.U. Nr 180, poz. 1860 ze zm.) – dalej jako „rozporządzenie”. W świetle tych przepisów, szkolenia w dziedzinie bhp muszą być cyklicznie ponawiane jako szkolenia okresowe. Zgodnie z § 14 ust. 2 rozporządzenia podlegają im następujące grupy uczestników:  

1. osoby będące pracodawcami oraz inne osoby kierujące pracownikami, w szczególności kierownicy, mistrzowie i brygadziści; 
2. pracownicy zatrudnieni na stanowiskach robotniczych; 
3. pracownicy inżynieryjno-techniczni, w tym projektanci, konstruktorzy maszyn i innych urządzeń technicznych, technolodzy i organizatorzy produkcji; 
4. pracownicy służby bhp i inne osoby wykonujące zadania tej służby; 
5. pracownicy administracyjno-biurowi i inni niewymienieni w pkt 1-4, których charakter pracy wiąże się z narażeniem na czynniki szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe lub niebezpieczne albo z odpowiedzialnością w zakresie bhp.

Forma szkolenia okresowego oraz jego częstotliwość zostały uzależnione od rodzaju stanowiska pracy. Szkolenie okresowe pracowników zatrudnionych na stanowiskach robotniczych przeprowadza się w formie instruktażu, nie rzadziej niż raz na 3 lata, a na stanowiskach, na których są wykonywane prace szczególnie niebezpieczne, nie rzadziej niż raz w roku. Natomiast szkolenie okresowe osób wymienionych w § 14 ust 2 pkt 1 i 3-5 powinno być przeprowadzane w formie kursu, seminarium lub samokształcenia kierowanego nie rzadziej niż raz na 5 lat, a w przypadku pracowników administracyjno-biurowych nie rzadziej niż raz na 6 lat.

Programy szkolenia określające szczegółową jego tematykę dla poszczególnych grup stanowisk opracowuje organizator szkolenia (pracodawca lub jednostka prowadząca szkolenie), na podstawie ramowych programów szkolenia stanowiących załącznik do rozporządzenia. Programy szkolenia powinny być dostosowane do rodzajów i warunków prac wykonywanych przez uczestników szkolenia, a ich realizacja powinna zapewnić uczestnikom:

1. zaznajomienie się z czynnikami środowiska pracy mogącymi powodować zagrożenia dla bezpieczeństwa i zdrowia pracowników podczas pracy oraz z odpowiednimi środkami i działaniami zapobiegawczymi;
2. poznanie przepisów oraz zasad bhp w zakresie niezbędnym do wykonywania pracy w zakładzie pracy i na określonym stanowisku pracy, a także związanych z pracą obowiązków i odpowiedzialności w dziedzinie bhp;
3. nabycie umiejętności wykonywania pracy w sposób bezpieczny dla siebie i innych osób, postępowania w sytuacjach awaryjnych oraz udzielenia pomocy osobie, która uległa wypadkowi.

Pracodawca ustala, po konsultacji z pracownikami lub ich przedstawicielami, częstotliwość i czas trwania szkolenia okresowego pracowników zatrudnionych na określonych stanowiskach, biorąc pod uwagę rodzaj i warunki wykonywania prac na tych stanowiskach. Przy czym, szkolenie nie powinno trwać krócej niż to wynika ze wspomnianych już ramowych programów.

Przepisy rozporządzenia nie wymagają, aby szkolenie odbyło się w sposób nieprzerwany w ciągu jednego dnia. Z resztą, w przypadku większości grup uczestników wymienionych w § 14 ust 2 rozporządzenia byłoby to niemożliwe, z uwagi na wymagany minimalny czas ich trwania wskazany w ramowych programach. Czas trwania szkolenia bhp zaliczany jest w całości do czasu pracy, wraz ze wszystkimi wynikającymi z tego faktu konsekwencjami i ograniczeniami. Z tego też względu szkolenie okresowe powinno zostać podzielone na części, które mogą przypadać w różne dni, niekoniecznie następujące po sobie. Przepisy nie limitują ilości części, na które może zostać podzielone szkolenie okresowe. Ważne jest, aby spełniło ono swój cel.

Podczas podzielonego na części szkolenia okresowego powinna zostać omówiona kompletna problematyka przewidziana programem szkolenia dedykowanego dla danej grupy uczestników. Łączny czas trwania wszystkich części nie powinien być krótszy niż przewidziany w ramowych programach. Samo zaś szkolenie powinno zostać zorganizowane w odpowiedniej formie, adekwatnej dla danej grupy uczestników.

Ostatnim z warunków jest to, aby cały cykl podzielonego na części szkolenia okresowego zakończył się przed terminem ważności poprzedniego szkolenia bhp uczestniczącego w nim pracownika. W przeciwnym razie nie będzie on mógł zostać dopuszczony do pracy, z uwagi na brak aktualnego szkolenia bhp.