Skopiuj link
Pojęcie podróży służbowej i czasu pracy
W celu zdefiniowania pojęcia „podróż służbowa” odwołać się należy do treści art. 775 § 1 k.p. Przepis ten stanowi, iż pracownikowi wykonującemu na polecenie pracodawcy zadanie służbowe poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy, lub poza stałym miejscem pracy przysługują należności na pokrycie kosztów związanych z podróżą służbową.
Podróż służbową określić należy zatem jako wykonywanie przez pracownika polecenia pracodawcy, obejmujące przemieszczanie się i świadczenie pracy poza siedzibą pracodawcy lub stałym miejscem pracy.
Przy rozliczaniu czasu pracy niezwykle istotne jest pojęcie czasu pracy. Zostało ono zdefiniowane w art. 128 § 1 k.p. Zgodnie z dyspozycją tego przepisu czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy.
Kluczowe znaczenie dla interpretacji pojęcia „czas pracy” ma zwrot „pozostawanie w dyspozycji pracodawcy”. Przyjmuje się, iż w dyspozycji pracodawcy pozostaje pracownik, który wykonuje polecenia pracodawcy bądź – będąc zdolny do jej wykonywania – oczekuje na nie i chce je wykonywać.
Czas pracy a podróż służbowa
Czas podróży służbowej zaliczany jest do czasu pracy, jeżeli jest ona odbywana w harmonogramowych godzinach pracy pracownika. Natomiast w przypadku gdy czas podróży służbowej przypada poza rozkładowymi godzinami pracy pracownika, czas jej trwania nie stanowi czasu pracy i nie przysługują za niego żadne świadczenia. W tym czasie pracownik nie pozostaje bowiem w dyspozycji pracodawcy (zob. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 23 czerwca 2005 r., sygn. akt II PK 265/04).
Czas dojazdu i powrotu z miejscowości stanowiącej cel podróży służbowej zostanie zaliczony do czasu pracy jedynie w sytuacji, gdy w tym czasie pracownik świadczył pracę. W takim przypadku pracownikowi przysługiwać będzie czas wolny od pracy lub stosowne wynagrodzenie.
W nadal aktualnym wyroku z dnia 4 kwietnia 1979 r., sygn. akt I PRN 30/79 Sąd Najwyższy uznał bowiem, iż: „W czasie podróży służbowej czas przejazdu pracownika do miejsca delegowania i z powrotem nie jest z reguły czasem pracy i dlatego za taki czas nie przysługuje pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie. Są jednak przypadki, gdy uzasadnione jest wliczenie do czasu pracy czasu omawianego przejazdu, np. gdy w czasie pracy pracownik wykonuje czynności na rzecz zakładu pracy, bądź gdy praca wykonywana jest wyłącznie lub w przeważającej mierze poza siedzibą zakładu pracy; wówczas może być uzasadnione wliczenie do czasu pracy krótkich przejazdów z zakładu pracy do miejsca wykonywania pracy i z powrotem oraz ewentualnie między miejscowościami, w których wykonywana jest praca”.
Podróż służbowa w dniu wolnym od pracy
W celu rozliczenia podróży służbowej, która miała miejsce w dniu wolnym od pracy, konieczne jest ustalenie, czy w czasie tej podróży pracownik świadczył pracę. Jeżeli pracownik nie świadczył pracy, czasu podróży służbowej nie można zaliczyć do czasu pracy. Natomiast jeśli w czasie podróży służbowej przypadającej w dniu rozkładowo wolnym od pracy pracownik świadczył pracę, ma on prawo do świadczeń przysługujących z tytułu wykonywania pracy w takim dniu.