Pracownik tymczasowy a praca na wysokości

Definicję pracy szczególnie niebezpiecznej odnajdujemy w § 80 rozp. w/s bhp, zgodnie z którym są to zarówno prace, o których mowa w rozdziale 6 tego rozporządzenia, jak również prace określone jako szczególnie niebezpieczne w innych przepisach dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy lub w instrukcjach eksploatacji urządzeń i instalacji, a także inne prace o zwiększonym zagrożeniu lub wykonywane w utrudnionych warunkach, uznane przez pracodawcę jako szczególnie niebezpieczne.

Na podstawie rozdziału 6 rozp. w/s bhp, do prac szczególnie niebezpiecznych zaliczona została m.in. praca na wysokości.

O tym, jak rozumieć pojęcie „praca na wysokości” dowiadujemy się z § 105 rozp. w/s bhp¹, który stanowi, że jest to praca wykonywana na powierzchni znajdującej się na wysokości co najmniej 1,0 m nad poziomem podłogi (wewnątrz budynku) lub ziemi (na zewnątrz budynku). Przy czym, do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezależnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeżeli powierzchnia ta:

1. osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5 m pełnymi ścianami lub ścianami z oknami oszklonymi;
2. wyposażona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości.

Zaistnienie jednej z powyższych przesłanek sprawia, że w przypadku spełniającym opisane w niej kryteria nie będziemy mieli do czynienia z pracą na wysokości.

Według § 108-110 rozp. ws. bhp za pracę na wysokości uznawane są w szczególności prace: na drabinach, klamrach, rusztowaniach, pomostach, podestach i innych podwyższeniach nieprzeznaczonych na pobyt ludzi, słupach, masztach, konstrukcjach wieżowych, kominach, konstrukcjach budowlanych bez stropów itp.

W definicję pracy na wysokości wpisuje się m.in. praca sprzątaczki myjącej okna z wysokości wyższej niż 1 metr nad poziomem ziemi lub podłogi w przypadku, gdy nie zachodzi żadna z dwóch przesłanek wymienionych powyżej w pkt 1 lub 2 wyłączających stan „pracy na wysokości”.

Uwaga ta jest niezwykle istotna, gdyż w praktyce pracownicy tymczasowi często znajdują pracę w „firmach sprzątających”. Zakaz wynikający z art. 8 ust. 1 PracTym sprawia, że pracownicy ci nie mogą myć okien, jeżeli miałoby się to wiązać z wykonywaniem „pracy na wysokości” w rozumieniu § 105 rozp. w/s bhp.

W tym kontekście podkreślenia wymaga, że niedopuszczalne jest zwłaszcza wykonywanie omawianych prac przez pracowników tymczasowych z wykorzystaniem parapetu, czy też najpowszechniej do tego celu wykorzystywanego urządzenia jakim jest drabina. 

W konsekwencji, pracownicy tymczasowi mogą myć okna wyłącznie z tzw. poziomu zero bądź z powierzchni, która spełnia kryteria jednej z dwóch omawianych przesłanek.

Jako przykład warunków pracy odpowiadających pierwszej przesłance podać można mycie okien usytuowanych na bocznych ścianach klatki schodowej z poziomu schodów tej klatki. Natomiast przykładem warunków pracy odpowiadających drugiej przesłance będzie mycie okien z konstrukcji lub urządzenia, które mogą zostać uznane za stały element budynku takich jak platforma, czy balustrada.

---

¹Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz. U. Nr 169, poz. 1650 ze zm.)