09.01.2014 r.
4 min

Przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu

Ekspert PCKP

Skopiuj link
09.01.2014r.
4 min

Podstawowa zasada kodeksowa

W świetle art. 177 § 1 kodeksu pracy pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy. Wyjątkami mogą być: przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z winy pracownicy (gdy reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy) lub ogłoszenie upadłości lub likwidacji pracodawcy.

Ochrona przed wypowiedzeniem nie obejmuje umowy o pracę zawartej na okres próbny nie przekraczający jednego miesiąca oraz umowa na zastępstwo (art. 177 § 2 oraz art. 177 § 31 kodeksu pracy).

Kiedy należy przedłużyć umowę do dnia porodu?

Jak wynika z art. 177 § 3 kodeksu pracy przedłużeniu do dnia porodu ulega umowa o pracę zawarta na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy albo na okres próbny przekraczający jeden miesiąc, która uległaby rozwiązaniu po upływie trzeciego miesiąca ciąży. Stan ciąży powinien być stwierdzony świadectwem lekarskim (art. 185 § 1 kodeksu pracy).

Przypomnienia wymagają dwie kwestie. Po pierwsze: pojęcie „upływu trzeciego miesiąca ciąży” i po drugie – co oznacza „przedłużenie do dnia porodu”.

Upływ trzeciego miesiąca ciąży

W kodeksie pracy niewątpliwie nie znajdziemy odpowiedzi na pytanie jak obliczyć upływ trzeciego miesiąca ciąży. Wskazówką interpretacyjną może być jednak wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2002 r. (I PK 33/02, OSNP z 2004 r. nr 12, poz. 204), zgodnie z którym „Termin upływu trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 § 3 k.p.) oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (28 dni)”. Oznacza to, iż kobiety są chronione po upływie 12-go tygodnia ciąży (tj. 28 dni / 7 dni = 4 tygodnie x  3 = 12 tygodni).

„Przedłużenie do dnia porodu”

Przedłużenie umowy o pracę do dnia porodu następuje z mocy prawa. Dlatego też nie są wymagane dodatkowe działania pracodawcy, żadne dokumenty przedłużające trwającą umowę o pracę. Podstawą zatrudnienia pracownicy jest bowiem właśnie ta umowa, zmienia się jedynie termin jej zakończenia.

Umowa ulegnie rozwiązaniu z dniem porodu. W świadectwie pracy kończącym zatrudnienie należy więc wpisać jako datę ustania stosunku pracy – właśnie ten dzień. Nie ma konieczności podawania w treści świadectwa pracy informacji o przedłużeniu umowy w związku z art. 177 § 3 kodeksu pracy.

…informacja o przedłużeniu umowy?

Nie ma przeszkód, aby pracodawca poinformował pracownicę w ciąży o obowiązku przedłużenia umowy o pracę, co byłoby rozsądne również z praktycznego punktu widzenia. Forma informacji nie została oczywiście wskazana przepisami, dla celów dowodowych warto byłoby jednak zachować formę pisemną lub e-mail.

Jeśli pracodawca zdecyduje sią na przekazanie pracownicy informacji o przedłużeniu – może to uczynić po uzyskaniu zaświadczenia stwierdzającego stan ciąży, w dniu, w którym pierwotnie miała rozwiązać się umowa lub w innym dowolnym momencie trwania umowy.

Czy „przedłużenie” drugiej umowy o pracę do dnia porodu oznacza bezterminowe zatrudnienie?

Odpowiedź na powyższe pytanie jest przecząca. Celem ustanowienia ograniczeń z art. 251 kodeksu pracy jest limitowanie ilości umów o pracę zawartych na czas określony, z uwzględnieniem tzw. aneksów do umów (traktowanych jako kolejna umowa). Przedłużenie umowy w drodze aneksu to nic innego jak porozumienie stron zmieniające termin zakończenia umowy o pracę, a tym samym jest to wola dwóch stron stosunku pracy. Tymczasem „przedłużenie do dnia porodu” jest instytucją prawną, całkowicie niezależną od woli stron stosunku pracy. Jej skutek wynika z mocy prawa, nie może więc być traktowany jako aneksowanie mogące prowadzić do bezterminowego zatrudnienia.