11.10.2010 r.
3 min

Przejęcie pracowników w trybie art. 231 Kodeksu pracy a prawo do odprawy pieniężnej

Ekspert PCKP

Skopiuj link
11.10.2010r.
3 min

W celu umożliwienia pracownikowi dostosowania się do nowej sytuacji art. 231 § 4 Kodeksu pracy przyznaje pracownikom prawo do rozwiązania umowy o pracę w tej sytuacji w szczególnym trybie. Mianowicie w terminie 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę, pracownik może bez wypowiedzenia, za 7 – dniowym uprzedzeniem, rozwiązać stosunek pracy. Rozwiązanie umowy o pracę we wskazanym trybie nie wymaga żadnego szczególnego uzasadnienia, a dodatkowo, co należy podkreślić, rozwiązanie stosunku pracy w tym trybie powoduje dla pracownika takie skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. Przepis więc tworzy swego rodzaju fikcję prawną, że to pracodawca wypowiedział umowę o pracę pracownikowi.

Specjaliści przez wiele lat podkreślali jednak, że nie oznacza to, że po stronie pracownika powstaną wszelkie uprawnienia, jaki potencjalnie mogą wynikać z wypowiedzenia dokonanego im przez pracodawcę. Jako przykład wskazywano bardzo często na prawo pracownika do odprawy pieniężnej, do której pracownik mógłby nabyć prawo w przypadku zwolnień indywidualnych, gdyby przyczyną wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę były wyłącznie powody niedotyczące pracownika. Zwracano bowiem uwagę, że w przypadku rozwiązania umowy o pracę za 7-dniowym uprzedzeniem to jednak pracownik, a nie pracodawca rozwiązuje umowę o pracę. Stąd też przyznanie pracownikowi prawa do odprawy, byłoby wykroczeniem poza skutki prawne, jakie przepis prawa wiąże z rozwiązaniem umowy w tym trybie.

Odmiennie taką sytuację ocenił Sąd Najwyższy. Zgodnie bowiem z uchwałą 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009 r., sygn. akt III PZP 1/09 rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika. Wskazana uchwała SN dotyczy jednak przypadków szczególnych i nie można z niej wyciągać wniosku, że w każdym przypadku rozwiązania umowy o pracę na podstawie art. 231 § 4 Kodeksu pracy pracodawca będzie zmuszony pracownikowi wypłacić odprawę pieniężną. Zdaniem sądu tylko zmiana warunków pracy dokonana po przejęciu, zmiana, która następuje na niekorzyść pracownika i którą możemy określić mianem poważnej będzie uzasadniała roszczenie pracownika o wypłacenie odprawy pieniężnej. W praktyce pracodawcy będą wypłacać odprawę tylko w sytuacjach skrajnych (podobnie jak ma ta miejsce w chwili obecnej przy wypowiadaniu umów o pracę na czas określony), natomiast sprawy, w których będzie istniała wątpliwość czy zmiana miała charakter na tyle doniosły, że uzasadniała prawo pracownika do odprawy znajdą swój ewentualny finał w sądzie.