Szczególna ochrona zdrowia pracowników młodocianych

W świetle Dyrektywy 94/33/WE…

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy ocena ryzyka musi zostać dokonana zanim młode osoby rozpoczną pracę oraz gdy ma miejsce jakakolwiek większa zmiana warunków pracy. Musi w szczególności zawierać następujące elementy:

• wyposażenie oraz schemat organizacji miejsca pracy lub stanowiska pracy;
• charakter, stopień i czas narażenia na czynniki fizyczne, biologiczne
  i chemiczne;
• forma, zakres i użycie narzędzi pracy, w szczególności środków, maszyn, przyrządów oraz urządzeń, oraz sposób, w jaki są obsługiwane;
• organizowanie procesu pracy oraz czynności związanych z pracą, oraz sposób w jaki są ze sobą powiązane (organizacja pracy);
• poziom szkolenia i wskazówek dawanych młodym ludziom.

Pracodawca informuje młode osoby oraz przedstawicieli ustawowych dzieci o możliwym ryzyku oraz o przyjętych środkach dotyczących ich bezpieczeństwa i zdrowia.

Szczególna ochrona zdrowia w polskim kodeksie pracy – ocena ryzyka zawodowego

W świetle art. 201 § 3 kodeksu pracy pracodawca jest obowiązany przekazać informacje o ryzyku zawodowym, które wiąże się z pracą wykonywaną przez młodocianego, oraz o zasadach ochrony przed zagrożeniami również przedstawicielowi ustawowemu młodocianego. Podkreślenia wymagają trzy zagadnienia, tj.:

• dokumentacja oceny ryzyka zawodowego,
• zapoznanie pracownika młodocianego z oceną oraz
• poinformowanie przedstawiciela ustawowego pracownika młodocianego.

Udokumentowanie i ocena ryzyka zawodowego

Odnosząc się do pierwszej kwestii należy odesłać do art. 226 kodeksu pracy oraz § 39a rozporządzenia MPiPS z dnia 26.09.1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy nakazującego dokonanie tejże oceny. Wydaje się, iż ze względu na specyfikę „zatrudnienia” pracownika młodocianego oraz rodzaje zagrożeń (prace wzbronione) ocena ryzyka zawodowego dla pracownika młodocianego powinna być wyodrębniona, nieujęta w ocenie ryzyka zawodowego pracowników „pełnoletnich”.

Poinformowanie o ryzyku zawodowym

Sposób zapoznania pracowników o ryzyku zawodowym – zgodnie z art. 104¹ § 1 pkt 8 kodeksu pracy – powinien zostać określony w regulaminie pracy.

W mniejszych zakładach pracy – w trybie przyjętym w zakładzie pracy. Dotyczy to także pracowników młodocianych.

W związku jednak z faktem, iż pracownicy młodociani to grupa pracownicza szczególnie chroniona, ustawodawca nakazuje poinformować o ryzyku zawodowym także i przedstawicieli prawnych. Informacja może być przekazana w sposób przyjęty u danego pracodawcy. Dla celów dowodowych warto jednakże zachować formę pisemną.

Informować przedstawicieli ustawowych „dorosłego” młodocianego?

Powstaje jednak pytanie: czy ten obowiązek informacyjny dotyczy także pracowników młodocianych, którzy ukończyli 18 lat i uzyskali pełną zdolność do czynności prawnych?

Z rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 28.05.1996 r. w sprawie przygotowania zawodowego młodocianych i ich wynagradzania wynika, iż osoby, które przed ukończeniem nauki zawodu osiągnęły pełnoletność, kończą tę naukę na warunkach określonych dla młodocianych (§ 13 rozporządzenia). Wydaje się więc, iż mimo uzyskania pełnoletności przedstawiciele ustawowi powinni być poinformowani o ryzyku zawodowym ponieważ formalną podstawą zatrudnienia nadal jest przygotowanie zawodowe.