Skopiuj link
Gdy do rozwiązania stosunku pracy dochodzi w trakcie miesiąca dość często pracodawcy z wypłatą ekwiwalentu czekają do daty, w której w zakładzie jest wypłacane wynagrodzenie. I tak jeśli do ustania stosunku pracy dojdzie 15 maja, a termin wypłaty wynagrodzenia ustalony jest na ostatni dzień roboczy miesiąca, w większości zakładów ekwiwalent zostanie wypłacony wraz z wynagrodzeniem za maj, w terminie jego wypłaty.
Taka praktyka nie znajduje oparcia w obowiązującym porządku prawnym. Zgodnie bowiem z art. 171 § 1 Kodeksu pracy w przypadku niewykorzystania przysługującego urlopu w całości lub w części z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy pracownikowi przysługuje ekwiwalent pieniężny. Z powyższego przepisu wynika, że dniem wymagalności ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest dzień rozwiązania bądź wygaśnięcia stosunku pracy, a nie dzień, w którym upływa termin wypłaty wynagrodzenia za dany miesiąc. Teza ta znajduje potwierdzenie w orzecznictwie sądowym np. w wyroku z dnia 29 marca 2001 r. sygn. akt I PKN 336/2000 (publik. LexPolonica nr 356438) Sąd Najwyższy uznał, że „z dniem rozwiązania stosunku pracy prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop”. Sąd w dalszej części orzeczenia uznał, że w tym też dniu rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe.
Realizacja przedstawionych powyżej założeń jest w wielu przypadkach niemożliwa. Przy wielodziałowej strukturze organizacyjnej pracodawcy, w której informacja o ustaniu stosunku pracy dociera do komórki kadrowej z pewną zwłoką, albo w firmie zatrudniającej setki osób, w której codzienne następuje zmiana stanu zatrudnienia, konsekwentne stosowanie wskazanych powyżej reguł oznaczałoby konieczność codziennego sporządzania listy płac zawierającej naliczenie ekwiwalentów należnych pracownikom w związku z rozwiązaniem stosunku pracy.
Nie zmienia to jednak tego, że wypłacenie ekwiwalentu w dacie wypłaty wynagrodzenia za miesiąc, w którym doszło do ustania stosunku pracy, będzie niezgodne z prawem. Zastanawiając się nad konsekwencjami należy się liczyć z możliwością wystąpienia przez inspektora pracy o terminową wypłatę ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy, w przypadku gdy ten fakt zostanie ujawniony podczas kontroli PIP. Z drugiej strony stan faktyczny, będący przedmiotem rozważań, wyczerpuje znamiona wykroczenia, w którym mowa w art. 282 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy, w świetle którego podlega karze grzywny kto, wbrew obowiązkowi nie wypłaca w ustalonym terminie wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia przysługującego pracownikowi (…). Możliwe jest zatem również potraktowanie takiego stanu faktycznego za wykroczenie przeciwko prawom pracownika i zastosowanie wobec osób odpowiedzialnych sankcji takich jak na przykład grzywna nałożona w drodze mandatu karnego. W praktyce dzieje się tak jednak dość rzadko, praktycznie wyłącznie wtedy, gdy przeprowadzenie kontroli związanej z niewypłaceniem ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy jest wynikiem skargi pracowniczej.
Aby zapobiec powstawaniu sporów z pracownikami w odniesieniu do terminu wypłaty ekwiwalentu za urlop, wielu pracodawców stosuje natomiast rozwiązanie, które zapobiega powstawaniu (w pewnej mierze) skutków wypłacenia ekwiwalentu pieniężnego za urlop ze zwłoką. Pracodawcy, o których mowa w tym miejscu, nie mogąc zapewnić wypłaty ekwiwalentu w dacie rozwiązania stosunku pracy, wypłacają pracownikowi to świadczenie wraz z wynagrodzeniem, ale równocześnie wypłacają pracownikowi odsetki ustawowe, które mają pracownikowi zrekompensować zwłokę w wypłacie świadczenia pieniężnego.