17.12.2017 r.
4 min

Uprawnienie emeryta – byłego pracownika do świadczeń z ZFŚS

Ekspert PCKP

Skopiuj link
17.12.2017r.
4 min

Odpowiedź:

Definicję osób uprawnionych do korzystania z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (zwanego dalej: ZFŚS lub Funduszem) zawiera art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 800 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o ZFŚS. Za osoby uprawnione do korzystania z Funduszu przepis nakazuje uważać pracowników i ich rodziny, emerytów i rencistów – byłych pracowników i ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał w regulaminie ZFŚS prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Pojęcie emeryta-byłego pracownika zastosowanie ma do osób, które przeszły na emeryturę bezpośrednio po zakończeniu zatrudnienia w ostatnim zakładzie pracy. Obejmuje ono również osoby, które po zakończeniu zatrudnienia, a przed przejściem na emeryturę korzystały np. z renty.

Powyższe prowadzi do wniosku, iż emeryt – były pracownik może korzystać z Funduszu w tym zakładzie pracy, w którym był ostatnio zatrudniony. Pogląd ten potwierdził Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 15 listopada 1991 r., sygn. akt I PZP 56/91. W jego ocenie: „zwrot "emeryt – były pracownik zakładu" należy łączyć tylko z tym zakładem pracy, z którym stosunek pracy ustał bezpośrednio przed powstaniem stanu kwalifikowanego jako posiadanie lub powrót przez daną osobę do statusu emeryta. Emeryt, który podejmuje pracę, staje się pracownikiem, i z tego tytułu przysługują mu świadczenia z ustawy z dnia 24 października 1986 r. (…). Status pracownika jest bowiem w tym wypadku "mocniejszy" od statusu emeryta; jeżeli emeryt ponownie podejmie pracę, to świadczenia przysługują mu nie z tej racji, że jest emerytem, lecz dlatego, że jest pracownikiem, na co, między innymi, wskazuje systematyka art. 3 ustawy z dnia 24 października 1986 r. oraz to, że w świetle art. 16 i 94 pkt 8 k.p. korzystnie ze świadczeń bytowych, socjalnych i kulturalnych przez emerytów stanowi odstępstwo od reguły, gdyż oba te przepisy mówią jedynie o pracownikach. Oznacza to, że jeżeli pracownik zaprzestaje pracy i nabywa prawo do emerytury to staje się emerytem – byłym pracownikiem tego zakładu pracy, u którego był bezpośrednio (ostatnio) zatrudniony przed nabyciem tego prawa. Jako emerytowi przysługują mu świadczenia przewidziane w ustawie z dnia 24 października 1986 r. od tego właśnie zakładu pracy.”.

Cytowana uchwała, mimo że zapadła na tle stanu prawnego obowiązującego pod rządami ustawy z dnia 24 października 1986 r. o zakładowych funduszach socjalnym i mieszkaniowym w jednostkach gospodarki uspołecznionej (t.j. Dz.U. z 1990, nr 58, poz. 343 z późn. zm.), nadal pozostaje aktualna.

W razie zatrudnienia emeryta-byłego pracownika na podstawie umowy o pracę, korzysta on ze świadczeń z ZFŚS na zasadach zastrzeżonych dla pracowników.

Pracownik, o którym mowa w zapytaniu, po zakończeniu pobierania renty przeszedł na zasiłek przedemerytalny, a dopiero potem na emeryturę. W okresie pobierania zasiłku przedemerytalnego pracownik mógł podjąć pracę u innego pracodawcy, co wpłynęłoby na jego uprawnienie do świadczeń z ZFŚS w zakładzie pracy pytającego. Nie dysponujemy jednak informacjami w tym przedmiocie. W związku z tym nie można udzielić jednoznacznej odpowiedzi na zadane pytanie. Jak wskazano bowiem wcześniej, emeryt – były pracownik może korzystać ze świadczeń ZFŚS jedynie w zakładzie pracy, w którym był ostatnio zatrudniony.

Jeżeli pracodawca chciałby wypłacać świadczenia z ZFŚS w takich sytuacjach jak opisana w przedstawionym stanie faktycznym, radzę dodać do Regulaminu ZFŚS postanowienie przyznające prawo do świadczeń z Funduszu pracownikom, którzy po rozwiązaniu stosunku pracy pobierali świadczenie przedemerytalne. Z przepisu art. 2 pkt 5 ustawy o ZFŚŚ wynika, iż pracodawca może przyznać prawa do świadczeń z ZFŚS również innym osobom niż pracownicy, emeryci i renciści-byli pracownicy i ich rodziny.