Skopiuj link
Ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony
Na mocy ustawy z dnia 25 czerwca 2015 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2015 r., poz. 1220 z późn. zm.) nastąpiła zmiana brzemienia art. 251 § 1 k.p., statuującego ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony. Zgodnie z nowym brzmieniem przepisu okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.
Ustawodawca zdecydował się zatem na wprowadzenie dwóch limitów w zawieraniu umów terminowych: czasowego, w myśl którego okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy oraz liczbowego, zgodnie z którym maksymalna liczba umów pomiędzy tym samym pracownikiem i pracodawcą nie może przekraczać 3 umów. Przekroczenie któregokolwiek z nich skutkuje przekształceniem umowy terminowej w umowę na czas nieokreślony.
Powyższe limity nie mają zastosowania do umów o pracę na czas określony zawartych w następujących sytuacjach:
- w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
- w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
- w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
- w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie.
W w/w sytuacjach zawarcie umowy powinno służyć zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania oraz być niezbędne w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.
Umowy o pracę w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych
Ustawa z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1065 z późn. zm.), zwana dalej ustawą, przewiduje możliwość zawierania z bezrobotnymi umów o pracę w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych. Regulację ustawową uzupełnia rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 czerwca 2014 r. w sprawie organizowania prac interwencyjnych i robót publicznych oraz jednorazowej refundacji kosztów z tytułu opłaconych składek na ubezpieczenia społeczne (Dz.U. z 2014 r., poz. 864 z późn. zm.).
Prace interwencyjne i roboty publiczne łączy wspólny cel. Jest nim przeciwdziałanie bezrobociu i aktywizacja osób bezrobotnych na rynku pracy. Zawierane są one bowiem w interesie publicznym przez pracodawców z osobami zarejestrowanymi w urzędzie pracy jako bezrobotni.
Ograniczenia w zawieraniu umów na czas określony a umowy o pracę zawierane w ramach prac interwencyjnych i robót publicznych
Umowy o pracę zawierane w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych stanowią szczególny rodzaj umów, odrębny od zwykłych umów terminowych. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z dnia 10 października 2002 r., sygn. akt I PKN 546/01, uznał bowiem, iż: „Zatrudnienie przy robotach publicznych ma wyłącznie charakter terminowy. Czas jego trwania związany jest z czasem na jaki zorganizowane zostały roboty. Z art. 20 i art. 21 ustawy wynika, że może to być zatrudnienie kilkudniowe, kilkutygodniowe lub kilkumiesięczne, nie przekraczające jednak 12 miesięcy. Wszystko to wskazuje, że regulacja zatrudniania osób bezrobotnych, w tym także dopuszczalności zawierania z nimi umów o pracę na czas określony jest szczególna, częściowo odmienna od powszechnie obowiązującej. I choć zatrudnienie jest wykonywane "na podstawie stosunku pracy", to jednak nawiązanym w bezpośrednim powiązaniu z wykonywanymi przez państwo zadaniami w zakresie administrowania rynkiem pracy (czy trafniej interweniowania na nim), a nie w ramach swobodnej, choć częściowo kontrolowanej, gry uczestników rynku pracy – pracowników i pracodawców. Inny jest w związku z tym zakres wolności kontraktowania, w tym także swobody wyboru przez pracownika pracodawcy i wyboru przez obie strony rodzaju umowy o pracę. Poprzez zatrudnienie bezrobotnego przy robotach publicznych realizują się nie tylko indywidualne interesy pracownika i pracodawcy, lecz także interes społeczny (lokalny oraz ogólnokrajowy). Powyższe prowadzi do konkluzji, że art. 251 k.p. nie ma zastosowania do umów o pracę zawieranych z bezrobotnymi w ramach ich zatrudniania przy robotach publicznych, a to wobec szczególnego uregulowania dopuszczalności odnawiania umów tego rodzaju przepisami ustawy z 14 grudnia 1994 r. o zatrudnieniu i przeciwdziałaniu bezrobociu.”.
Pomimo zmiany przepisów dotyczących limitów w zawieraniu umów na czas określony oraz przepisów o przeciwdziałaniu bezrobociu pogląd wyrażony w cytowanym orzeczeniu pozostał nadal aktualny. Tym samym umów o pracę zawieranych w ramach w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych nie wlicza się do limitów w zawieraniu umów na czas określony.
Umów zawieranych w ramach robót publicznych i prac interwencyjnych nie uważa się również za umowy terminowe uzasadniające odstępstwo od limitów w zawieraniu umów na czas określony z uwagi na obiektywne przyczyny dotyczące pracodawcy, tj. umów o których mowa w art. 251 § 4 pkt 4 k.p. W stanowisku z dnia 22 lipca 2016 roku, GNP – 364 – 023 -99 – 1/16, Departament Prawny Głównego Inspektora Pracy stwierdził bowiem, iż do umów zawieranych z obiektywnych przyczyn leżących po stronie pracodawcy nie będą zaliczać się m.in. umowy na czas określony zawierane w oparciu o umowę dot. refundacji kosztów zatrudnienia, w związku z uzyskaniem dofinansowania stanowiska pracy.