13.03.2018 r.
4 min

Czy pracodawca ma prawo odebrać od pracowników oświadczenia w przedmiocie pobierania emerytury lub renty?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
13.03.2018r.
4 min

Odpowiedź:

Obowiązkiem podlegania ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowemu, chorobowemu oraz wypadkowemu objęci są wszyscy pracownicy, w tym także pracownicy będący emerytami lub rencistami (art. 6 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 1778 z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o sus). Pracodawca ma zatem obowiązek odprowadzić od wynagrodzenia za pracę uzyskanego przez pracownika będącego emerytem lub rencistą składki na ubezpieczenia społeczne i chorobowe.

Mimo że pracodawca odprowadza składki od wynagrodzenia uzyskiwanego przez pracownika – emeryta lub rencisty według tych samych zasad co od pozostałych pracowników, obowiązany jest on zgłosić rzeczonego pracownika do ubezpieczeń na druku ZUS ZUA z kodem ubezpieczenia 01 10 x x. Pierwsze cztery znaki kodu obejmują kod podstawowy wraz z rozszerzeniem. Piąty znak kodu informuje o ustalonym prawie do emerytury lub renty, zaś szósty znak oznacza stopień niepełnosprawności lub niezdolności do pracy osoby ubezpieczonej albo jej brak (załącznik nr 18 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 października 2009 r. w sprawie określenia wzorów zgłoszeń do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego, imiennych raportów miesięcznych i imiennych raportów miesięcznych korygujących, zgłoszeń płatnika, deklaracji rozliczeniowych i deklaracji rozliczeniowych korygujących, zgłoszeń danych o pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz innych dokumentów (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 222 z późn. zm.).

Zgłoszenie do ubezpieczenia winno zostać dokonane w terminie 7 dni od daty powstania obowiązku ubezpieczenia (art. 36 ust. 4 ustawy o sus).

Pracodawca może żądać podania od pracownika następujących danych osobowych: imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji), wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Ponadto pracodawca może domagać się od pracownika podania numeru PESEL oraz innych danych osobowych pracownika, imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy (art. 221 § 2 k.p.).

Art. 221 § 4 k.p. upoważnia pracodawcę do żądania od pracownika podania danych osobowych innych niż w/w, jeżeli obowiązek ich podania wynika z odrębnych przepisów. Do przepisów takich zaliczyć należy m.in. przepisy zobowiązujące pracodawcę do wskazania w zgłoszeniu do ZUS kodu ubezpieczenia właściwego dla pracownika, będącego emerytem lub rencistą.

Zauważyć należy, iż projekt ustawy przepisy wprowadzające ustawę o ochronie danych osobowych znacząco modyfikuje powyższą zasadę. Projekt przewiduje wprowadzenie do kodeksu pracy art. 222 § 1 w następującym brzmieniu: przetwarzanie przez pracodawcę innych danych osobowych niż wymienione w art. 221 § 1 i 2 jest dopuszczalne tylko wtedy, gdy dotyczą one stosunku pracy i osoba ubiegająca się o zatrudnienie lub pracownik wyrazi na to zgodę w oświadczeniu złożonym w postaci papierowej lub elektronicznej.

Pracodawca będzie mógł domagać się podania przez pracownika informacji dotyczących posiadania przez niego statusu emeryta lub rencisty tylko w przypadku, gdy informacja ta dotyczy stosunku pracy, a pracownik wyraził na podatnie tej informacji zgodę w postaci papierowej lub elektronicznej.