Skopiuj link
Przychód ze stosunku pracy co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym, a ponadto należy od niego odprowadzić składki na ubezpieczenie społeczne. Za przychód pracownika, w oparciu o wyrok Trybunału Konstytucyjnego z dnia 8 lipca 2014 roku, sygn. akt K 7/13, mogą być uznane takie świadczenia, które:
- zostały spełnione za zgodą pracownika (skorzystał z nich w pełni dobrowolnie),
- zostały spełnione w jego interesie (a nie w interesie pracodawcy) i przyniosły mu korzyść w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatku, który musiałby ponieść,
- korzyść ta jest wymierna (również w postaci zaoszczędzenia wydatku) i przypisana indywidualnemu pracownikowi (nie jest dostępna w sposób ogólny dla wszystkich podmiotów).
Nie ulega wątpliwości, że pracownik, który korzysta z udostępnionego mu nieodpłatnie, bądź częściowo odpłatnie, przez pracodawcę lokalu mieszkalnego zaoszczędza wydatku, który musiałby ponieść, gdyby na własną rękę zapewnił sobie zakwaterowanie. Pracodawca nie ma bowiem obowiązku zagwarantowania swoim pracownikom miejsca zamieszkania w sąsiedztwie miejsca pracy, jeśli pracownik nie przebywa w podróży służbowej. Zatem pracownik osiąga korzyść. Co więcej, świadczenie to jest spełnione przez pracodawcę za zgodą pracownika. Wobec tego łączna wartość świadczeń, związanych z zakwaterowaniem pracownika, których koszty poniósł pracodawca, stanowi przychód tego pracownika.
Należy zwrócić uwagę, że każdy przypadek musi być szczegółowo przeanalizowany pod kątem spełnienia przesłanek wskazanych w wyroku Trybunału Konstytucyjnego. Szczególnie istotne jest dokonanie prawidłowej oceny, w interesie której ze stron stosunku pracy świadczenie to jest spełnione. „Przykładowo w wyroku z 19.09.2014 r. II FSK 2280/12 NSA uznał, że „jakkolwiek skorzystanie ze świadczenia w postaci noclegu wykupionego przez pracodawcę niewątpliwie następuje za zgodą pracownika, niemniej świadczenie to nie jest spełnione w jego interesie, ale w interesie pracodawcy oraz nie przynosi pracownikowi korzyści w postaci powiększenia aktywów lub uniknięcia wydatków, które musiałby ponieść. […], udostępnienie miejsc noclegowych pracownikom leży wyłącznie w interesie pracodawcy, a nie pracowników, którzy swoje potrzeby mieszkaniowe zaspokajają w innym miejscu i w inny sposób oraz którzy – gdyby nie konieczność wywiązania się z obowiązków wynikających z umowy o pracę – nie mieliby powodu do ponoszenia kosztu takich noclegów”. (por. Komentarz do art. 21 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, red. Modzelewski, 2021r.)
Jeżeli już dojdzie do ustalenia, że świadczenie w postaci zakwaterowania powinno zostać zakwalifikowane jako przychód pracownika to kolejnym krokiem jest określenie wartości omawianego świadczenia na podstawie art. 11 ust. 2b pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawodawca przewidział określone ramy wyceny takiego świadczenia, dlatego też pracodawca nie może przyjąć dowolnej ich wartości. Zgodnie z przywołanym przepisem: „Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się, jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku, według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku.” Ponadto, jeżeli pracodawca pokrywa pozostałe opłaty, np. za media, one również są przychodem pracownika, ale wycenianym według cen zakupu (zgodnie z wartościami wynikającymi z faktur lub rachunków). Gdy z danego lokalu korzysta więcej niż jeden pracownik, to wartość przypadających dla każdego z nich świadczeń dzieli się proporcjonalnie między każdego z nich.
W oparciu o art. 21 ust. 1 pkt 19 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy przyjąć, że wolna od podatku dochodowego jest wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z podwyższonych kosztów uzyskania przychodów, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł. Zatem zgodnie z powyższą regulacją obowiązek opodatkowania dotyczył będzie wyłącznie wartości świadczenia otrzymywanego przez danego pracownika przekraczającego limit zwolnienia. Przychodem ze stosunku pracy będzie różnica pomiędzy faktyczną wartością otrzymanego świadczenia a kwotą 500 złotych.