Skopiuj link
Obowiązek wskazania w informacji o wolnych stanowiskach urzędniczych stanowisk, na których mogą być zatrudnieni cudzoziemcy
Zgodnie z dyspozycją art. 11 ust. 2 ustawy kierownik jednostki, o której mowa w art. 2, upowszechniając informacje o wolnych stanowiskach urzędniczych, w tym kierowniczych stanowiskach urzędniczych, wskazuje stanowiska, o które, poza obywatelami polskimi, mogą ubiegać się obywatele Unii Europejskiej oraz obywatele innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Cytowany przepis statuuje obowiązek kierownika jednostki samorządowej wskazania w ogłoszeniu o wolnych stanowiskach urzędniczych stanowisk, o które, poza obywatelami polskimi, mogą ubiegać się obywatele Unii Europejskiej oraz obywatele innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium RP. Realizacja przedmiotowego obowiązku wymaga od kierownika jednostki samorządowej ustalenia, czy są w niej stanowiska, na które może aplikować osoba nieposiadająca obywatelstwa polskiego. Ustawodawca nie uregulował jednak trybu, w jakim to ustalenie powinno nastąpić.
Z treści art. 11 ust. 2 ustawy wynika, iż odstąpienie od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego następuje wyłącznie na rzecz obywateli państw Unii Europejskiej oraz obywateli państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium RP. Nie jest zatem możliwe odstąpienie od wymogu posiadania obywatelstwa polskiego na rzecz obywateli innych państw.
W stosunku do obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium Polski wynika z zasady swobody przepływu pracowników (art. 45 ust. 1 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej). Prawo unijne ogranicza jednak tę swobodę w stosunku do zatrudnienia w administracji publicznej (art. 45 ust.4 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej).
Stanowiska, na jakich mogą być zatrudniani cudzoziemcy
Przepis art. 11 ust. 3 ustawy pozwala na zatrudnienie osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego na stanowisku, na którym wykonywana praca nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa.
Ustawodawca określił stanowiska, na których mogą zostać zatrudnieni cudzoziemcy, za pomocą zwrotu „nie polega na bezpośrednim lub pośrednim udziale w wykonywaniu władzy publicznej i funkcji mających na celu ochronę generalnych interesów państwa”. Pojęcie to nawiązuje do przyjętej w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości UE wykładni pojęcia „zatrudnienie w administracji publicznej”. W ocenie Trybunału obejmuje ono wyłącznie stanowiska, które wiążą się bezpośrednio lub pośrednio z udziałem w wykonywaniu władzy publicznej lub z obowiązkami, których celem jest ochrona ogólnych interesów państwa lub władz publicznych. Cechą charakterystyczną tych stanowisk jest istnienie szczególnego węzła lojalności, którego gwarancję stanowi posiadanie obywatelstwa danego kraju. W związku z tym osoby nieposiadające obywatelstwa tego kraju nie mogą zostać zatrudnione
w administracji publicznej.
Znajomość języka polskiego
Jak wynika z art. 11 ust. 3 in fine ustawy, warunkiem zatrudnienia osoby nieposiadającej obywatelstwa polskiego w charakterze pracownika samorządowego jest znajomość języka polskiego, potwierdzona dokumentem określonym w przepisach o służbie cywilnej. Dokumenty te zostały określone w rozporządzeniu Prezesa Rady Ministrów z dnia 23 kwietnia 2009 r. w sprawie rodzajów dokumentów potwierdzających znajomość języka polskiego przez osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego, ubiegające się o zatrudnienie w służbie cywilnej (Dz.U. z 2009 r., nr 64, poz. 539 z późn. zm.), zwanego dalej rozporządzeniem. Zgodnie z § 1 rozporządzenia dokumentami potwierdzającymi znajomość języka polskiego przez osoby nieposiadające obywatelstwa polskiego, ubiegające się o zatrudnienie w służbie cywilnej, są:
- certyfikat znajomości języka polskiego poświadczający zdany egzamin z języka polskiego na poziomie średnim ogólnym lub zaawansowanym, wydany przez Państwową Komisję Poświadczania Znajomości Języka Polskiego jako Obcego;
- dokument potwierdzający ukończenie studiów wyższych prowadzonych w języku polskim;
- świadectwo dojrzałości uzyskane w polskim systemie oświaty;
- świadectwo nabycia uprawnień do wykonywania zawodu tłumacza przysięgłego wydane przez Ministra Sprawiedliwości.
Wątpliwości dotyczące stosowania art. 11 ust. 3 ustawy
Przepis art. 11 ust. 2 ustawy dotyczy wyłącznie stanowisk urzędniczych. Takiego ograniczenia nie zawiera już art. 11 ust. 3 ustawy. Na tej podstawie w doktrynie przyjmuje się interpretację, iż na stanowiskach urzędniczych i nieurzędniczych, które nie spełniają warunków określonych w art. 11 ust. 3 ustawy, możliwe jest zatrudnianie wyłącznie obywateli polskich oraz obywateli państw Unii Europejskiej lub innych państw, którym na podstawie umów międzynarodowych lub przepisów prawa wspólnotowego przysługuje prawo do podjęcia zatrudnienia na terytorium RP.
Radca Prawny
Dominika Zarzycka-Dudek
Masz pytanie? Napisz do naszego Eksperta