Skopiuj link
Tak ustawodawca definiuje dyżur w art. 1515 § 5 kodeksu pracy. Mieści się on w zakresie obowiązków pracowniczych. Tym samym pracownik nie może odmówić odbywania dyżuru, do którego zobowiązał go pracodawca. Trzeba pamiętać, że dyżur musi obejmować uzgodniony w umowie o pracę rodzaj pracy i być pełniony poza normalnymi godzinami pracy pracownika. W czasie dyżuru pracownik pozostaje w gotowości do wykonywania pracy. Oznacza to, że w każdej chwili dyżuru powinien być zdolny do wykonywania swoich obowiązków.
Pełnienie dyżuru przez pracownika nie może naruszać jego prawa do odpoczynku, o którym mowa w kodeksie pracy. Zatem niezależnie od jakichkolwiek okoliczności pracownikowi przysługuje 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego, z uwzględnieniem wyjątków określonych właściwymi przepisami.
Czasu dyżury nie wlicza się do czasu pracy, jeżeli podczas dyżuru pracownik nie wykonywał pracy. Jednak co do zasady za czas dyżuru pracownikowi będzie przysługiwał czas wolny od pracy, a w razie niemożliwości jego udzielenia – stosowne wynagrodzenie. Czasu wolnego udziela się w wymiarze odpowiadającym długości dyżuru. Jeśli nie jest możliwe jego udzielenie, to pracownikowi przyznaje się wynagrodzenie wynikające z jego osobistego zaszeregowania, określonego stawką godzinową lub miesięczną, a jeżeli taki składnik wynagrodzenia nie został wyodrębniony przy określaniu warunków wynagradzania – 60% wynagrodzenia. Rekompensata za czas pełnienia dyżuru nie będzie przysługiwać pracownikowi, jeśli ten pozostaje w gotowości do pracy w swoim domu albo jest pracownikiem zarządzającym zakładem pracy w imieniu pracodawcy. Do tej ostatniej grupy pracowników nie mają zastosowania również przepisy dotyczące minimalnego odpoczynku dobowego i tygodniowego.
W przypadku gdy pracownik wykonywał pracę, przysługuje mu normalne wynagrodzenie za pracę oraz dodatek za pracę w godzinach nadliczbowych (po przekroczeniu ustalonych dla pracownika norm czasu pracy), a przepracowany czas jest wliczany do jego czasu pracy.
Wyznaczanie przez pracodawcę dyżurów w sposób sprzeczny z obowiązującym prawem stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracownika, którego ściganie następuje na podstawie art. 281 pkt 5 kodeksu pracy i jest zagrożone karą grzywny od 1000 do 30000 złotych.