17.03.2020 r.
3 min

Dni wolne na opiekę nad dzieckiem

Ekspert PCKP

Skopiuj link
17.03.2020r.
3 min

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę, że w przywołanym przepisie ustawodawca odnosi się do faktycznego wychowywania dziecka. „Tym samym dotyczy to nie tylko rodziców, lecz także pracowników niebędących rodzicami, w tym pracowników niezwiązanych z dzieckiem więzią formalnej opieki lub przysposobienia, natomiast nie ma zastosowania do rodziców niewychowujących dzieci.” (por. Kodeks pracy. Komentarz; red. A. Sobczyk). Przyznany wymiar zwolnienia na czynności związane z wychowywaniem dzieci nie jest uzależniony od liczby dzieci. Nie wpływa na niego także staż pracy pracownika, długość pracy w danym roku kalendarzowym, wymiar ani system czasu pracy.

Przepis wskazuje wprost, że pracownik może skorzystać z 16 godzin lub 2 dni zwolnienia od pracy na opiekę nad dzieckiem w ciągu roku kalendarzowego. Zatem, jeżeli w ciągu roku zmienia pracodawcę, to łącznie może i tak skorzystać tylko z określonego ustawowo wymiaru zwolnienia. W tym celu stosowna wzmianka powinna zostać uczyniona w świadectwie pracy, aby pracownik nie mógł nadużywać swojego uprawnienia. Co więcej, jeżeli pracownik nie zdecyduje się na skorzystanie z przysługującego mu prawa w jednym roku kalendarzowym, to uprawnienie to nie przechodzi na rok kolejny. W nowym roku przysługują mu ustawowe 16 godzin albo 2 dni na opiekę.

Ustawodawca przyznał pracownikom dużą swobodę przy korzystaniu z omawianego uprawnienia. Pracownik nie musi bowiem korzystać od razu z całego dnia wolnego, może zdecydować o pojedynczych godzinach wolnych od pracy na opiekę nad dzieckiem. W skrajnym przypadku może nawet zawnioskować 16 razy o udzielenie zwolnienia trwającego godzinę, gdyż przepis nie limituje liczby żądań pracownika w tym zakresie. Taka sytuacja może jednak znacząco dezorganizować pracę u danego pracodawcy. Aby tego uniknąć pracownik powinien złożyć pracodawcy stosowny wniosek w tym przedmiocie. Choć jest on dla pracodawcy wiążący, to – w trosce o dobro pracodawcy – pracownik powinien działać w taki sposób, aby zgłosić swoje żądanie ze stosownym uprzedzeniem.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z art. 1891 kodeksu pracy, w przypadku gdy dziecko wychowywane jest przez więcej niż jedną osobę (rodziców lub opiekunów), to z uprawnienia może korzystać tylko jedno z nich. Niezależnie od tego, w doktrynie dopuszcza się jego podział, przy czym decyzja jednego z uprawnionych co do sposobu wykorzystania zwolnienia w wymiarze godzinowym lub dziennym wiąże drugiego uprawnionego. „Nie ma znaczenia dla możliwości skorzystania z prawa to, czy drugi z rodziców pozostaje w zatrudnieniu, czy nie. Tak samo jak bez znaczenia jest to, czy drugi z rodziców znajduje się na urlopie macierzyńskim, rodzicielskim, wychowawczym czy ojcowskim.” (por.  Kodeks pracy. Komentarz; red. A. Sobczyk).