Jedną z okoliczności wyłączających odpowiedzialność pracownika jest ryzyko gospodarcze prowadzenia działalności gospodarczej przez pracodawcę. Pracownik nie będzie zatem zobowiązany do naprawienia szkody, jeżeli działał w granicach dopuszczalnego ryzyka związanego z prowadzeniem przedsiębiorstwa pracodawcy. Wynika to z treści art. 117 § 2 kodeksu pracy Na tej podstawie „pracownik nie ponosi ryzyka związanego z działalnością pracodawcy, a w szczególności nie odpowiada za szkodę wynikłą w związku z działaniem w granicach dopuszczalnego ryzyka”.

Z analizowanego przepisu wynika, iż pracownik dokonujący w imieniu pracodawcy typowych czynności prawa pracy, które pozostają w normalnym związku z działalnością pracodawcy, nie powinien być obarczony ryzykiem prowadzonej przez pracodawcę działalności gospodarczej. Nie będzie to miało jednak miejsca, jeżeli podejmowane czynności były oczywiście sprzeczne z przepisami prawa, a wynikająca z nich szkoda pozostawała w normalnym, tj. adekwatnym, związku przyczynowym z bezprawnym ich dokonywaniem przez pracownika (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 15 marca 2007 r., sygn. akt I PK 252/06).

Wyłączenie odpowiedzialności pracownika obejmuje w szczególności działania podejmowane w granicach dopuszczalnego ryzyka. Tym samym wyłączona jest odpowiedzialność pracownika za wyniki działalności pracodawcy, której prowadzenie związane jest z wystąpieniem elementu niepewności co do rezultatu działania, np. przy prowadzeniu działalności doświadczalnej, eksperymentalnej, prototypowej.

„Zarówno z przepisów KP [kodeksu pracy], jak i KC [kodeksu cywilnego] nie wynika, jakimi przesłankami należy kierować się przy ocenie działania pracownika w granicach dopuszczalnego ryzyka. Dość powszechnie przyjmuje się w doktrynie, że przy ocenie, czy działanie pracownika mieściło się w pojęciu działania w granicach dopuszczalnego ryzyka, należy się kierować dorobkiem doktryny prawa karnego [zob. A. Krajewski, w: J. Jończyk (red.), Kodeks pracy. Komentarz, s. 444 i n.]. Należy podkreślić, że zgodnie z art. 27 § 1 KK [kodeksu karnego] nie popełnia przestępstwa, kto działa w celu przeprowadzenia eksperymentu poznawczego, medycznego, technicznego lub ekonomicznego, jeżeli spodziewana korzyść ma istotne znaczenie poznawcze, medyczne lub gospodarcze, a oczekiwanie jej osiągnięcia, celowość oraz sposób przeprowadzenia eksperymentu są zasadne w świetle aktualnego stanu wiedzy.

W prawie pracy działanie pracownika w granicach dopuszczalnego ryzyka należy niewątpliwie rozumieć szerzej i stwierdzić, że jest to działanie podejmowane w celu przysporzenia korzyści pracodawcy, a prawidłowość decyzji pracownika powinna być oceniana według okoliczności istniejących w chwili jej powzięcia. Dodatkowo oczekiwanie osiągnięcia korzyści musi być uzasadnione w świetle aktualnego stanu wiedzy w danej dziedzinie (prawdopodobieństwo osiągnięcia korzyści musi być większe niż poniesienie straty), wreszcie przewidywana korzyść musi być większa niż ewentualna strata. Działanie pracownika musi także cechować należyta ostrożność.” (Kodeks pracy. Regulacje Covid-19 w prawie pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Arkadiusz Sobczyk).