Skopiuj link
Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 22 sierpnia 1997 r. o publicznej służbie krwi zasłużonemu honorowemu dawcy krwi i honorowemu dawcy krwi przysługuje zwolnienie od pracy w dniu, w którym oddaje krew, i na czas okresowego badania lekarskiego dawców krwi na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Z przytoczonym przepisem koresponduje dyspozycja § 12 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Przepis ten nakłada na pracodawcę obowiązek zwolnienia od pracy pracownika będącego krwiodawcą na czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi, a także na czas niezbędny do przeprowadzenia zaleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich. Wymiar zwolnienia z tytułu oddania krwi uzależniony jest od decyzji stacji krwiodawstwa. Z dyspozycji § 12 zdanie 1 rozporządzenia wynika bowiem, iż zakres zwolnienia obejmuje „czas oznaczony przez stację krwiodawstwa w celu oddania krwi”. Może to być zarówno cały dzień, jak i jego część. Natomiast zwolnienie udzielane w związku z koniecznością przeprowadzenia przez pracownika będącego krwiodawcą zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich udzielane jest na czas tych badań. Przysługuje ono jednak w przypadku, gdy rzeczone badania nie mogą być wykonane w czasie wolnym od pracy. Tym samym, jeżeli pracownik ma możliwość odbycia tych badań poza godzinami pracy, zwolnienie mu nie przysługuje.
Żaden przepis prawa nie określa liczby dni, przez które pracownik ma prawo korzystać ze zwolnienia z tytułu oddawania krwi. Decydujące znaczenie mają względy medyczne i zdrowotne. Przyjmuje się, iż przerwa pomiędzy kolejnymi pobraniami powinna wynosić minimum osiem tygodni. Przy czym kobiety nie powinny oddawać krwi częściej niż cztery razy w roku, a mężczyźni nie częściej niż sześć razy w roku.
Podstawę do udzielenia przez pracodawcę zwolnienia stanowi zaświadczenie ze stacji krwiodawstwa. Wskazane w nim będą godziny, w których ze względu na zabieg pracownik nie mógł stawić się w pracy.
W sytuacji gdy pracownik nie oddał krwi, powinien również uzyskać ze stacji krwiodawstwa stosowne zaświadczenie. Jeżeli bowiem czas spędzony w stacji krwiodawca pokrywa się z godzinami pracy pracownika, zaświadczenie usprawiedliwia jego nieobecność w pracy. Na pracowniku spoczywa powinność wcześniejszego poinformowania pracodawcy o swojej nieobecności spowodowanej oddawaniem krwi lub koniecznością przeprowadzenia zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badań lekarskich.
Za czas nieobecności w pracy związanej z oddawaniem krwi oraz uczestnictwem w zleconych przez stację krwiodawstwa okresowych badaniach lekarskich pracownik będący krwiodawcą zachowuje prawo do wynagrodzenia (§ 16 rozporządzenia). Rzeczone wynagrodzenie ustalane jest na zasadach określonych w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 29 maja 1996 r. w sprawie sposobu ustalania wynagrodzenia w okresie niewykonywania pracy oraz wynagrodzenia stanowiącego podstawę obliczania odszkodowań, odpraw, dodatków wyrównawczych do wynagrodzenia oraz innych należności przewidzianych w Kodeksie pracy.