Skopiuj link
6 listopada 2018 roku Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał wyrok w sprawach połączonych C-569/16 i C-570/16 Stadt Wuppertal / Maria Elisabeth Bauer oraz Volker Wíllmeroth / Martina Broßonn. Sprawa była rozpatrywana na gruncie pytania prawnego niemieckiego federalnego sądu pracy, który poprosił o dokonanie wykładni prawa Unii Europejskiej dotyczącego prawa pracownika do corocznego płatnego urlopu, w miejsce którego może zostać wypłacony ekwiwalent pieniężny jedynie w razie rozwiązania stosunku pracy. W stanie faktycznym analizowanej sprawy żonom zmarłych pracowników ich pracodawcy odmówili wypłaty ekwiwalentów za niewykorzystany przed śmiercią urlop.
Trybunał odwołał się do uprzednio wydanego orzeczenia z dnia 12 czerwca 2014 r., w sprawie Bollacke (C-118/13), gdzie stwierdzono, że śmierć pracownika nie powoduje wygaśnięcia jego prawa do corocznego płatnego urlopu. Jednak w niniejszej sprawie musiał ocenić, czy zasada wynikająca z prawa unijnego ma zastosowanie również do sytuacji, gdy prawo krajowe (w tym przypadku prawo niemieckie) stanowi, iż ekwiwalent pieniężny nie podlega dziedziczeniu. Trybunał wskazał, że w razie śmierci pracownika upada podstawowy cel urlopu wypoczynkowego, którym jest umożliwienie odpoczynku i regeneracji.
Zdaniem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej prawo do płatnego urlopu nie wygasa z chwilą śmierci pracownika, a spadkobiercy zmarłego pracownika mogą domagać się ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez niego coroczny urlop wypoczynkowy. W sytuacji gdy prawo krajowe wyklucza taką możliwość, a tym samym okazuje się niezgodne z prawem Unii, spadkobiercy mogą powoływać się bezpośrednio na prawo Unii, i to zarówno względem pracodawcy publicznego, jak i pracodawcy prywatnego.
Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop w razie rozwiązania stosunku pracy ma ściśle majątkowy charakter i jako takie wchodzi do masy spadkowej. Ponadto prawo do płatnego urlopu wiąże się z wynagrodzeniem za ten czas, które wchodzi do majątku pracownika. Tak samo rzecz się ma z ekwiwalentem za niewykorzystany urlop. Zatem śmierć pracownika nie może powodować pozbawienia środków, które weszłyby do jego majątku, jeżeli urlop wykorzystany byłby w naturze. Tym samym jeżeli prawo do ekwiwalentu pieniężnego nie podlegałoby dziedziczeniu, to dochodziłoby do sytuacji, w której spadkobiercy nie mogliby w pełni korzystać ze wszystkich praw majątkowych przysługujących zmarłemu.
Trybunał wskazał jednoznacznie, że – w przypadku występowania sprzeczności pomiędzy prawem krajowym a omówioną regulacją prawa unijnego – sąd krajowy musi odstąpić od stosowania wspomnianego uregulowania krajowego, a także zapewnić, aby omawianemu następcy prawnemu przyznać na koszt byłego pracodawcy ekwiwalent pieniężny za coroczny płatny urlop nabyty zgodnie z prawem Unii, a niewykorzystany przez tego pracownika przed jego śmiercią.