Płatnik może pobierać wynagrodzenie za wykonywanie swoich obowiązków płatnika. Uprawnienie to wynika z ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych i ma charakter fakultatywny.

Osoby, które korzystają z urlopu rodzicielskiego mogą w jego trakcie świadczyć pracę, zarówno na podstawie umowy o pracę, jak i umowy zlecenia. Podlegają one w tym czasie obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z tytułu udzielonego urlopu rodzicielskiego i pobieranego w tym okresie zasiłku macierzyńskiego.

Osoba, która utraciła zdolności do pracy w wykonywanym zawodzie nie jest bezwzględnie skazana na zakończenie swojej kariery zawodowej. Może uzyskać rentę szkoleniową, która pozwoli mu na powrót do aktywności na rynku pracy, poprzez zdobycie nowych kwalifikacji, dzięki którym pracownik będzie mógł wykonywać inną pracę, na którą pozwala mu jego stan zdrowia.

Niezwykle często dochodzi do zbiegu tytułów do ubezpieczeń doktorantów. Zwykle posiadają oni inne tytuły do ubezpieczeń, jak na przykład umowa o pracę, czy umowa zlecenia. Doktoranci podlegają obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym oraz wypadkowemu, jeśli otrzymują stypendium, bez względu na jego wysokość. Mogą również zgłosić się do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego. W takim przypadku podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne stanowi kwota otrzymywanego stypendium.

Urlop macierzyński jest okresem zwolnienia od pracy w celu sprawowania osobistej opieki nad nowonarodzonym dzieckiem. Pracodawca udziela urlopu macierzyńskiego w całości, a za cały jego okres ubezpieczona nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego. Co do zasady urlop ten nie powinien być przerywany, jednak w szczególnych okolicznościach ustawodawca dopuszcza przerwę w pobieraniu zasiłku macierzyńskiego.

Nic nie stoi na przeszkodzie, aby osoby posiadające uprawnienia rentowe były aktywne zawodowo. Mogą prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą, wykonywać umowy cywilnoprawne, czy pracować na podstawie umowy o pracę. Może się także zdarzyć, że zajdzie kilka ze wskazanych okoliczności jednocześnie, na przykład osoba uprawniona do renty, będąca przedsiębiorcą, będzie wykonywać równolegle umowę zlecenia.

Co do zasady zawarcie umowy cywilnoprawnej z własnym pracownikiem rodzi obowiązek opłacania pełnych składek na ubezpieczenie społeczne z tego tytułu. Może się jednak zdarzyć, że umowa zlecenia lub o dzieło zostaje zawarta z pracownikiem, który w danym okresie korzysta z urlopu wychowawczego. W tym przypadku o konieczności opłacenia należnych składek na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne decyduje rodzaj umowy.

Świadczenia za czas choroby przysługują pracownikowi dopiero po upływie okresu wyczekiwania. Co do zasady okres ten trwa 30 dni nieprzerwanego podlegania ubezpieczeniu chorobowemu. Dopiero po upływie tego okresu ubezpieczony będący pracownikiem nabywa prawo do wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego.