28.12.2021 r.
4 min

Jakie szczególne obowiązki ma pracodawca wobec swoich pracowników w okresie zimowym?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
28.12.2021r.
4 min

Przepisy regulujące bezpieczne i higieniczne warunki pracy określają minimalną temperaturę w pomieszczeniach pracy. Przy lekkiej pracy fizycznej temperatura nie powinna być niższa niż 18 stopni Celsjusza. W pozostałych przypadkach pracownicy powinni mieć zapewnioną temperaturę nie niższą niż 14 stopni Celsjusza.

Ustawodawca nie przewidział minimalnej temperatury na otwartej przestrzeni, w jakiej mogą pracować pracownicy. Jeżeli pracodawca zapewni pracownikom świadczącym pracę na wolnym powietrzu właściwą odzież ochronną, to ci nie mogą powstrzymywać się od jej wykonywania, nawet przy bardzo niskich temperaturach. Rodzaje środków ochrony indywidualnej wskazuje załącznik nr 2 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. W przypadku prac na zewnątrz pomieszczeń, gdzie występuje narażenie na działanie niskich temperatur, w tym złych warunków atmosferycznych, pracodawca powinien zapewnić odzież ochronną, nakrycia głowy oraz środki ochrony kończyn górnych i dolnych.

Pracownicy wykonujący pracę na otwartej przestrzeni muszą jednak mieć możliwość skorzystania z pomieszczenia, w którym temperatura nie będzie niższa niż 16 stopni Celsjusza. Ogólny obowiązek utworzenia takiego pomieszczenia wynika z treści § 45 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 26 września 1997 roku w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Na tej podstawie pracodawca powinien tak usytuować i zorganizować stanowiska pracy na zewnątrz pomieszczeń, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami zawiązanymi w szczególności z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą i silnym wiatrem. Natomiast zgodnie z § 44 Załącznika nr 3 do przywołanego rozporządzenia, przy pracach wykonywanych na otwartej przestrzeni lub w nieogrzewanych pomieszczeniach należy zapewnić pracownikom w pobliżu miejsc pracy pomieszczenia umożliwiające im schronienie się przed opadami atmosferycznymi, ogrzanie się oraz zmianę odzieży. Pomieszczenia te powinny być zaopatrzone w urządzenia do podgrzewania posiłków. Na każdego pracownika najliczniejszej zmiany powinno przypadać co najmniej 0,1 m2 powierzchni, przy czym całkowita powierzchnia pomieszczenia nie może być mniejsza niż 8 m2. W razie gdy ze względu na rodzaje prac wykonywanych na otwartej przestrzeni w okresie zimowym nie jest możliwe zapewnienie pomieszczeń, o których mowa w ust. 1, należy zapewnić pracownikom w pobliżu miejsca ich pracy odpowiednio urządzone źródła ciepła, przy zachowaniu wymagań ochrony przeciwpożarowej.

Jeżeli w okresie od 1 listopada do 31 marca temperatura powietrza spadnie poniżej 10 stopni Celsjusza, to pracodawca ma obowiązek zapewnić odzież ochronną, posiłki regeneracyjne i ciepłe napoje. Te obowiązki ciążą na nim wobec pracowników, którzy wykonują swoją pracę na otwartej przestrzeni, a praca ta wiąże się z wysiłkiem fizycznym powodującym w ciągu zmiany roboczej efektywny wydatek energetyczny organizmu na poziomie przewyższającym:

  • 1500 kcal (6280 kJ) u mężczyzn,
  • 1000 kcal (4187 kJ) u kobiet.

Stanowiska, na których przysługują ciepłe posiłki i napoje, pracodawca określa w regulaminie pracy po osiągnięciu porozumienia ze związkami zawodowymi lub przedstawicielami pracowników, gdy u tego pracodawcy nie działają związki zawodowe. Szczegóły w zakresie rodzajów posiłków, napojów, przypadki oraz warunki ich wydawania określone zostały uregulowane w rozporządzeniu Rady Ministrów z 28 maja1996 r. w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.