Skopiuj link
Podmioty objęte obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym określa art. 6 i 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. Są to:
- pracownicy, z wyłączeniem prokuratorów;
- osoby wykonujące pracę nakładczą;
- członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych i spółdzielni kółek rolniczych;
- osoby wykonujący pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia oraz osoby z nimi współpracujące, z zastrzeżeniem ust. 4;
- osoby prowadzące pozarolniczą działalność oraz osoby z nimi współpracujące;
- 5a) osoby współpracujące z osobami fizycznymi, o których mowa w art. 18 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (art.18 ust. 1 ustawy Prawo przedsiębiorców: „Przedsiębiorca będący osobą fizyczną, który podejmuje działalność gospodarczą po raz pierwszy albo podejmuje ją ponownie po upływie co najmniej 60 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia i nie wykonuje jej na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności gospodarczej w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywał w ramach stosunku pracy lub spółdzielczego stosunku pracy czynności wchodzące w zakres wykonywanej działalności gospodarczej, nie podlega obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym przez okres 6 miesięcy od dnia podjęcia działalności gospodarczej.”);
- posłowie i senatorowie pobierający uposażenie oraz posłowie do Parlamentu Europejskiego;
- osoby pobierające stypendium sportowe;
- 7a) pobierający stypendium słuchacze Krajowej Szkoły Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego;
- 7b) doktoranci otrzymujący stypendium doktoranckie;
- osoby wykonujące odpłatnie pracę, na podstawie skierowania do pracy, w czasie odbywania kary pozbawienia wolności lub tymczasowego aresztowania;
- osoby pobierające zasiłek dla bezrobotnych, świadczenie integracyjne lub stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez powiatowy urząd pracy;
- 9a) osoby pobierające stypendium w okresie odbywania szkolenia, stażu lub przygotowania zawodowego dorosłych, na które zostały skierowane przez inne niż powiatowy urząd pracy podmioty kierujące na szkolenie, staż lub przygotowanie zawodowe dorosłych;
- 9b) osoby pobierające stypendium na podstawie przepisów o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w okresie odbywania studiów podyplomowych;
- duchowni;
- żołnierze niezawodowi pełniący czynną służbę wojskową, z wyłączeniem żołnierzy pełniących służbę kandydacką;
- osoby odbywające służbę zastępczą;
- 19) osoby przebywające na urlopach wychowawczych lub pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego;
- 20) osoby pobierające świadczenia socjalne wypłacane w okresie urlopu oraz osoby pobierające zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, a także osoby pobierające wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie, wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy;
- 21) osoby pobierające świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia;
- 22) członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji;
- 23) małżonek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej.
Ponadto, zgodnie z art. 6a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych:
Obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym podlegają, z zastrzeżeniem art. 8 (pojęcie pracownika) i art. 9 (zbieg obowiązku ubezpieczeń emerytalnych i rentowych), osoby sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem, które na obszarze Rzeczypospolitej Polskiej są:
- osobami, które prowadziły pozarolniczą działalność gospodarczą przez okres co najmniej 6 miesięcy i zaprzestały jej prowadzenia albo zawiesiły wykonywanie działalności gospodarczej na podstawie art. 36aa (zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej przez osobę sprawująca opiekę nad dzieckiem) ust. 1;
- osobami, które prowadziły inną niż określona w przepisach ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców pozarolniczą działalność, o której mowa w art. 8 (pojęcie pracownika) ust. 6, przez okres co najmniej 6 miesięcy i które zaprzestały jej prowadzenia;
- zleceniobiorcami, którzy wykonywali pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia, przez okres co najmniej 6 miesięcy i którzy zaprzestali jej wykonywania;
- osobami współpracującymi, o których mowa w art. 8 (pojęcie pracownika) ust. 11, przez okres co najmniej 6 miesięcy z osobami, o których mowa w pkt 1-3 lub art. 18 (wyłączenie z podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom społecznym) ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców i które zaprzestały tej współpracy;
- osobami duchownymi, podlegającymi z tego tytułu ubezpieczeniom społecznym przez okres co najmniej 6 miesięcy.
Z przytoczonego powyżej katalogu wyłączone zostały grupy podmiotów, które nie są objęte ubezpieczeniem wypadkowym. Na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych ubezpieczeniu temu nie podlegają:
- bezrobotni, którzy pobierają zasiłek dla bezrobotnych lub świadczenie integracyjne,
- posłowie do Parlamentu Europejskiego, o których mowa w art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 30 lipca 2004 r. o uposażeniu posłów do Parlamentu Europejskiego wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej,
- osoby, które wykonują pracę nakładczą,
- żołnierze niezawodowi, którzy pełnią czynną służbę, oprócz żołnierzy pełniących służbę kandydacką,
- osoby na urlopach wychowawczych, osoby pobierające zasiłek macierzyński albo zasiłek w wysokości zasiłku macierzyńskiego,
- osoby, które pobierają: świadczenie socjalne wypłacane w okresie urlopu, zasiłek socjalny wypłacany na czas przekwalifikowania zawodowego i poszukiwania nowego zatrudnienia, wynagrodzenie przysługujące w okresie korzystania ze świadczenia górniczego albo w okresie korzystania ze stypendium na przekwalifikowanie wynikające z odrębnych przepisów lub układów zbiorowych pracy,
- osoby, które pobierają świadczenie szkoleniowe wypłacane po ustaniu zatrudnienia,
- członkowie rad nadzorczych wynagradzani z tytułu pełnienia tej funkcji,
- osoby, które są objęte obowiązkowymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi na podstawie art. 6a ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – sprawujące osobistą opiekę nad dzieckiem,
- osoby, które są objęte dobrowolnymi ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi na podstawie art. 7 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Na zakończenie warto zwrócić uwagę, że ubezpieczony nie może dobrowolnie przystąpić do ubezpieczenia wypadkowego.