03.10.2021 r.
3 min

Kiedy można pociągnąć pracownika do odpowiedzialności porządkowej?

Ekspert PCKP

Skopiuj link
03.10.2021r.
3 min

Za naruszenie obowiązków pracowniczych zgodnie z art. 108 § 1 i 2 kodeksu pracy ustawodawca uznaje:

  • nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy,
  • nieprzestrzeganie przepisów bhp i przeciwpożarowych,
  • nieprzestrzeganie przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy,
  • opuszczanie pracy bez usprawiedliwienia,
  • stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwym lub spożywanie alkoholu w czasie pracy.

Przesłankami odpowiedzialności porządkowej pracownika są:

  • wina pracownika (co wynika z istoty tej odpowiedzialności oraz z art. 111 kodeksu pracy),
  • bezprawność jego zachowania, polegająca na naruszeniu obowiązków określonych w przepisie art. 108 § 1 i 2 kodeksu pracy.

W świetle art. 111 kodeksu pracy przy stosowaniu kary porządkowej należy również brać pod uwagę stopień winy pracownika. Wina rozumiana jest jako niewłaściwy stosunek psychiczny pracownika do jego obowiązków. Jest to subiektywny komponent odpowiedzialności porządkowej. Dla ziszczenia się odpowiedzialności porządkowej pracownika przyjmuje się, że może to być zarówno wina umyślna (mająca miejsce najczęściej), jak i nieumyślna. Zaistnienie natomiast okoliczności wyłączających winę powoduje odpadnięcie przesłanki odpowiedzialności. Do takich okoliczności zalicza się brak poczytalności, nieudolność, błąd oraz stan wyższej konieczności.

Uchybienia obowiązkom pracowniczym innym niż te wynikające z wymienionych przekroczeń porządkowych nie uprawniają do stosowania sankcji porządkowych. W praktyce możliwa jest jednak sytuacja, w której czyn stanowiący podstawę do zastosowania odpowiedzialności porządkowej przełoży się na wyrządzenie szkody pracodawcy, np. nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych przez pracownika doprowadziło do wyrządzenia pracodawcy szkody majątkowej. W takiej sytuacji przesłanką odpowiedzialności porządkowej pracownika będzie jednak naruszenie obowiązków pracowniczych, tj. nieprzestrzeganie przepisów przeciwpożarowych, a nie wyrządzenie pracodawcy szkody.

Natomiast za wyrządzenie pracodawcy szkody wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych pracownik odpowiada na podstawie art. 114 – 119 kodeksu pracy. Regulacja ta statuuje odpowiedzialność materialną pracownika o charakterze kompensacyjnym.