Ustawodawca przewidział pewne wyjątki, które pozwalają pracodawcy zwolnić się od obowiązku wypłaty ekwiwalentu. Stanowi o nich art. 171 § 3 kodeksu pracy. Przewidziane w tym przepisie przesłanki to:
- zawarcie kolejnej umowy o pracę bezpośrednio po ustaniu poprzedniej umowy o pracę przez pracodawcę i pracownika,
- uzgodnienia stron stosunku pracy co do wykorzystania urlopu w okresie pozostawania w stosunku pracy na podstawie kolejnej umowy o pracę.
Jeżeli zaistnieją okoliczności przewidziane przez ustawodawcę, to dojdzie do najbardziej pożądanej sytuacji, czyli do udzielenia urlopu wypoczynkowego w naturze.
W doktrynie dość powszechnie występuje pogląd, zgodnie z którym za umowę zawartą bezpośrednio po ustaniu wcześniejszego stosunku pracy uznaje się umowę, do której zawarcia dochodzi najpóźniej w dniu następującym po dniu rozwiązania lub wygaśnięcia poprzedniej umowy, nawet jeżeli przewiduje ona nawiązanie stosunku pracy w terminie późniejszym. Trzeba pamiętać, że postanowienie dotyczące wykorzystania urlopu przysługującego na podstawie poprzedniej umowy o pracę w ramach nowego stosunku pracy powinno znaleźć się w umowie o pracę albo w odrębnym porozumieniu.