Skopiuj link
Umowa o pracę
W świetle art. 29 kodeksu pracy, w treści umowy o pracę należy określić między innymi miejsce wykonywania pracy. Ustawodawca nie wyznacza sposobu określenia tego parametru, strony mają więc swobodę w tym zakresie. Miejsce pracy może zostać wskazane jako stały punkt lub jako pewien obszar. W pierwszym przypadku będzie to np. siedziba pracodawcy lub adres jego jednostki organizacyjnej, w drugim – konkretny obszar (np. powiat, województwo).
Podobnie wypowiedział się Departament Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej w stanowisku z 3 lutego 2009 r. w sprawie rozliczania podróży służbowej. Czytamy w nim, że „(…) Art. 29 § 1 k.p. (…) nie wymaga, aby strony uzgodniły jedno stałe miejsce świadczenia pracy. Nie określa także sposobu ustalenia miejsca wykonywania pracy. Nie musi więc być to lokal lub pomieszczenie albo posesja mające stały adres i znajdujące się w jednej miejscowości. Miejsce wykonywania pracy jest najściślej związane z jej rodzajem.”.
Charakter pracy pracownika mobilnego
Określenie miejsca wykonywania pracy w treści umowy o pracę ma istotne znaczenie z punktu widzenia podróży służbowych. Wypełnienie ustawowego obowiązku w sposób prawidłowy umożliwia bowiem rozliczenie kosztów przemieszczania się pracownika w sposób zgodny z prawem.
Pracownik mobilny, z racji swoich obowiązków służbowych, wykonuje pracę w różnych miejscach. Fakt odbywania podróży nie oznacza, iż są to podróże służbowe. Te bowiem charakteryzują się tzw. incydentalnością. Pracownik mobilny przemieszcza się natomiast, ponieważ jest to wpisane w zakres powierzonych mu zadań.
Jak wynika ze wspomnianego już stanowiska Departamentu Prawa Pracy Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej – praca, której przedmiotem jest np. pozyskiwanie klientów lub akwizycja, polega na jej wykonywaniu w różnych miejscach, jest ze swej istoty związana z nieustannym przemieszczaniem się pracownika na pewnym obszarze. Miejsce wykonywania pracy, jeżeli uzasadnia to rodzaj pracy, może zatem obejmować pewną zamkniętą przestrzeń poza granicami administracyjnymi jednej miejscowości.
Miejsce wykonywania pracy pracownika mobilnego w orzecznictwie Sądu Najwyższego
Zarówno miejsce wykonywania pracy, jak i stałe miejsce pracy nie zostały w prawie pracy zdefiniowane. Wskazówki interpretacyjne odnajdziemy więc w wykładni sądowej.
Jeżeli zobowiązanie pracownicze (istota obowiązków pracowniczych) wykonywane jest na geograficznie określonym obszarze, zgodnie z wolą stron stosunku pracy wyrażoną w umowie o pracę, to obszar ten jest stałym miejscem pracy w rozumieniu art. 775 § 1 k.p. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z 16.11.2009 r. (sygn. akt II UK 114/09).
W wyroku z 14.09.2010 r. (sygn. akt II FSK 648/09) Naczelny Sąd Administracyjny uznał, iż pracownicy mobilni są grupą osób pracujących w warunkach stałego przemieszczania się, podróż nie stanowi u nich zjawiska wyjątkowego, lecz jest normalnym wykonywaniem obowiązków pracowniczych, natomiast podróż służbowa ma charakter incydentalny.
Niewątpliwie najważniejszym orzeczeniem jest uchwała Sądu Najwyższego z dnia 19.11.2008 r. (sygn. akt II PZP 8/08). Wynika z niej, iż „miejsce świadczenia pracy pracownika mobilnego oznaczające pewien obszar jego aktywności zawodowej musi odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy, ma zatem być to obszar, w którym pracownicy mobilni będą na stałe zobowiązani do przemieszczania się”. Sąd potwierdził dopuszczalność określania miejsca wykonywania pracy w sposób „obszarowy”, jako warunek stawiając bezpośrednie powiązanie z zakresem terytorialnym zwykłej, codziennej pracy pracownika.
Praktycznie…
Podsumowując należy stwierdzić, iż w przypadku pracowników mobilnych miejsce wykonywania pracy może obejmować pewien obszar geograficznya nie stały punkt lub punkty. Niezwykle istotnym jest jednak fakt, aby teren ten:
- został określony w sposób umożliwiający jego identyfikację oraz
- odzwierciedlał rzeczywisty stan i był powiązany z rodzajem wykonywanej przez pracownika pracy.
Nie można zatem opisywać miejsca wykonywania pracy przedstawiciela handlowego zbyt obszernie.
Zobacz szkolenia: