Skopiuj link
Pracodawca ponosi odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy w zakładzie pracy. Ponadto jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Przepisy te mają szczególne znaczenie w okresie szerzenia się wirusa SARS-CoV-2. Organizacja zakładu pracy po lockdownie, a także z uwzględnieniem szeregu restrykcji, była dla wielu pracodawców bardzo utrudniona. Tym bardziej że budziły one liczne kontrowersje i wątpliwości, jak na przykład możliwość mierzenia temperatury pracowników czy nawet niewielkie ingerowanie w życie prywatne pracowników.
Pracodawca powinien zapewnić swoim pracownikom maseczki lub innego rodzaju środki ochronne, jeżeli powszechnie obowiązujące przepisy nakładają na pracownika świadczącego pracę obowiązek zakrywania ust i nosa. Powinien zapewnić również rękawiczki lub środki dezynfekujące. Co więcej, pracodawca powinien w taki sposób zorganizować stanowiska pracy, aby odległość między nimi wynosiła co najmniej 1,5 m, chyba że jest to niemożliwe ze względu na charakter działalności wykonywanej w danej firmie, a pracodawca zapewnia środki ochrony osobistej związane ze zwalczaniem epidemii COVID-19.
Co do zasady niedopełnienie przez pracodawcę obowiązków w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy stanowi wykroczenie ścigane w oparciu o art. 283 § 1 kodeksu pracy. Zgodnie z jego treścią, kto, będąc odpowiedzialnym za stan bezpieczeństwa i higieny pracy albo kierując pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, nie przestrzega przepisów lub zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, podlega karze grzywny od 1 000 zł do 30 000 zł. Istnieje jednak wiele wątpliwości, czy niedopełnienie przez pracodawcę obowiązków w zakresie zachowania reżimu sanitarnego może być kwalifikowane jako naruszenie przywołanego wyżej przepisu i karane przez Państwową Inspekcję Pracy. Co do zasady ocena zachowania reżimu sanitarnego i wyciąganie konsekwencji względem osób odpowiedzialnych leży jednak po stronie Państwowej Inspekcji Sanitarnej, która jest zawiadamiana o ewentualnych naruszeniach przez inspektorów PIP.
W okolicznościach zagrożenia epidemicznego, nieprzestrzeganie zasad BHP może wiązać się także z odpowiedzialnością karną pracodawcy. Będzie miało to miejsce, jeśli naruszenia przedmiotowych przepisów będą prowadzić do rozprzestrzeniania się epidemii. Zgodnie z art. 165 § 1 kodeksu karnego kto sprowadza niebezpieczeństwo dla życia lub zdrowia wielu osób albo dla mienia w wielkich rozmiarach, powodując zagrożenie epidemiologiczne lub szerzenie się choroby zakaźnej albo zarazy zwierzęcej lub roślinnej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8. W przypadku działania nieumyślnego zastrzeżono karę pozbawienia wolności do lat 3. Jeżeli następstwem czynu określonego w § 1 jest śmierć człowieka lub ciężki uszczerbek na zdrowiu wielu osób, sprawca podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12 (§ 3).
Trzeba pamiętać, że pracodawcy, oprócz stosowania się do powszechnie obowiązujących przepisów prawa, mają także obowiązek uznawania i przestrzegania decyzji Głównego Inspektora Sanitarnego oraz wojewódzkich inspektorów sanitarnych. Sankcje finansowe i karne są przewidziane również za samo utrudnianie lub udaremnianie działalności organów Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Grozi za to kara 30 dni aresztu, ograniczenia wolności bądź grzywna do 5 tysięcy złotych.