23.11.2021 r.
5 min

Obniżenie wymiaru etatu przy zachowaniu tego samego zakresu obowiązków może skutkować naruszeniem przepisów o minimalnym wynagrodzeniu

Ekspert PCKP

Skopiuj link
23.11.2021r.
5 min

W pozwie, wniesionym do sadu rejonowego powódka wystąpiła przeciwko pracodawcy o uznanie za bezskuteczne wypowiedzenia zmieniającego warunki pracy i płacy, w którym pracodawca obniżył wymiar jej zatrudnienia do 15/16 etatu i ustalił wynagrodzenie w wysokości 2.625 zł miesięcznie, co zostało uzasadnione sytuacją ekonomiczną podmiotu prowadzącego i podwyższeniem od 1 stycznia 2021 r. wynagrodzenia minimalnego. Powódka oceniła to wypowiedzenie jako nieuzasadnione i zmierzające do obejścia przepisów prawa dotyczących minimalnego wynagrodzenia w sytuacji, gdy zakres obowiązków pracownika nie ulegnie zmniejszeniu proporcjonalnie do obniżonego wymiaru czasu pracy. Pracodawca w pierwszej kolejności zaproponował pracownicy porozumienie zmieniające, które nie zostało zaakceptowane. W rezultacie nieprzyjęcia tej propozycji, powódka otrzymała wypowiedzenie warunków umowy o pracę, zgodnie z którym od 1 lutego 2021 r. jej wymiar czasu pracy ograniczono do 15/16 etatu i ustalono wynagrodzenie zasadnicze w kwocie 2.625 zł. Zakres obowiązków powódki w związku z wypowiedzeniem warunków pracy i płacy nie uległ zmianie. W uzasadnieniu wypowiedzenia pracodawca podał, że w związku z sytuacją ekonomiczną oraz podwyższeniem wynagrodzenia minimalnego od 1 stycznia 2021 r. konieczne jest ograniczenie wymiaru zatrudnienia pracownikom obsługi do 7,5 godziny dziennie w pięciodniowym tygodniu pracy i ustalenie adekwatnego do wymiaru czasu pracy wynagrodzenia w wysokości 2.625 zł.”

Sąd rejonowy uznał, że „z zebranego w sprawie materiału dowodowego wynika, iż wypowiedzenie powódce warunków pracy i płacy jest nieuzasadnione. W wypowiedzeniu zmieniającym obniżono powódce wymiar zatrudnienia do 15/16 etatu, czyli z 8 godzin do 7,5 godziny dziennie. Jako uzasadnienie wypowiedzenia zmieniającego wskazano konieczność ograniczenia wymiaru czasu pracy powódki w związku z podwyższeniem od dnia 1 stycznia 2021 r. wynagrodzenia minimalnego do kwoty 2.800 zł tłumacząc decyzję sytuacją ekonomiczną podmiotu prowadzącego. Jednocześnie Sąd I instancji podkreślił, że jak wynika z okoliczności ustalonych w niniejszej sprawie, zakres obowiązków powódki w związku z wypowiedzeniem warunków pracy i płacy nie zmienił się, a samo skrócenie pracy powódce o pół godziny dziennie nie pociąga za sobą ograniczenia zakresu obowiązków pracownika. Zakres czynności, które powódka musi wykonać codziennie przy przygotowaniu surowców do produkcji posiłków, potraw, kanapek, napojów dla dzieci, przy porcjowaniu posiłków, przy myciu i wyparzaniu naczyń, sprzątaniu i dezynfekcji stanowiska pracy pozostaje taki sam, jak przed wypowiedzeniem. Powódka nadal musi wykonywać od godziny 6.00 czynności niezbędne do przygotowania wszystkich posiłków dla dzieci: śniadania, drugiego śniadania, obiadu o godzinie 11.30 i podwieczorku wydawanego o godzinie 14.00. Mimo ograniczenia czasu pracy o pół godziny dziennie, powódka musi wykonać wszystkie obowiązki przewidziane dla zatrudnienia w pełnym wymiarze czasu pracy od godziny 6.00 do 14.00 na stanowisku pomocy kuchennej, związane z przygotowaniem posiłków dla dzieci i zachowaniem reżimu sanitarnego. Uwzględniając, że zmiana warunków pracy i płacy dotyczyła wyłącznie tych pracowników obsługi, których wynagrodzenie było niższe od kwoty 2.800 zł, czyli od wynagrodzenia minimalnego obowiązującego od 1 stycznia 2021 r., wypowiedzenie powódce warunków umowy o pracę jest więc nieuzasadnione i zmierza do obejścia przepisów prawa. Mając na uwadze powyższe okoliczności Sąd Rejonowy na podstawie art. 42 § 1 k.p. w zw. z art. 45 § 1 k.p. orzekł o bezskuteczności wypowiedzenia. O kosztach zastępstwa prawnego zasądzonych na rzecz powódki Sąd orzekł na podstawie art. 98 § 1 k.p.c. w zw. z § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz. U. z 2015 r. poz. 1800).”

Pozwany zakwestionował orzeczenie sądu I instancji i wniósł apelację. Nie spotkała się ona z aprobatą sądu okręgowego, który podtrzymał argumentację sądu rejonowego, a ponadto uznał, że „wypowiedzenie zmieniające odnosi się wyłącznie do wymiaru czasu pracy a nie do obowiązków pracownika, które ma do realizowania w ramach stosunku pracy, zaś w toku procesu strona pozwana nie wskazywała, aby wskutek wypowiedzenia zmieniającego uległy odpowiedniemu zmniejszeniu obowiązki powódki.”

Dodatkowo sąd II instancji potwierdził stanowisko sądu I instancji, iż zmniejszenie wymiaru etatu de facto zmierzało do obejścia przepisów o minimalnym wynagrodzeniu za pracę, a w konsekwencji także naruszenia zasady gwarancyjnej i ochronnej prawa pracy.

„Jeszcze raz należy podkreślić, że sytuacja finansowa pracodawcy w żadnym razie nie może być przesłanką pozwalającą na uchylenie się od stosowania bezwzględnie obowiązujących norm prawa pracy, dotyczących czasu pracy czy też wynagrodzenia.”

Z tego względu zasadne było uznanie wypowiedzenia warunków zatrudnienia za bezskuteczne stosownie do dyspozycji art. 42 § 1 i 45 § 1 kodeksu pracy.

por. Wyrok Sądu Okręgowego w Sieradzu z dnia 6 września 2021 r., sygn. IV Pa 23/21