19.01.2018 r.
3 min

Obowiązek pracy w godzinach nadliczbowych

Ekspert PCKP

Skopiuj link
19.01.2018r.
3 min

Praca w godzinach nadliczbowych

Z treści art. 151 § 1 k.p. wynika, iż pracę w godzinach nadliczbowych stanowi praca ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, a także praca wykonywana ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy, wynikający z obowiązującego pracownika systemu i rozkładu czasu pracy. Nie będzie natomiast stanowić pracy w godzinach nadliczbowych czas odpracowania zwolnienia od pracy, udzielony pracownikowi w celu załatwienia spraw osobistych (art. 151 § 21 k.p.)

Ustawodawca zawęził okoliczności, w jakich dopuszczalna jest praca w godzinach nadliczbowych. Może ona mieć miejsce w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, a także gdy zachodzą szczególne potrzeby pracodawcy.

Praca w godzinach nadliczbowych ze względu na szczególne potrzeby pracodawcy jest limitowana. Nie może ona wynosić więcej niż 150 godzin w roku kalendarzowym. Dopuszczalna jest jednak zmiana w aktach wewnątrzzakładowych wskazanego powyżej limitu liczby godzin nadliczbowych (art. 151 § 3, 4 k.p.).

W zamian za pracę w godzinach nadliczbowych pracownikowi przysługuje wynagrodzenie oraz dodatek do wynagrodzenie bądź wynagrodzenie i czas wolny.

Polecenie pracodawcy

Polecenie pracy w godzinach nadliczbowych jest dla pracownika wiążące i jest on obowiązany się do niego zastosować. Obowiązek zastosowania się do rzeczonego polecenia wynika on z art. 100 § 1 k.p. Przepis ten statuuje powinność pracownika stosowania się do poleceń przełożonych, które dotyczą pracy, o ile nie są one sprzeczne z przepisami prawa lub umową o pracę.

Za wykonaniem rzeczonego polecenia przemawia również obowiązek pracownika dbałości o dobro zakładu pracy (art. 100 § 2 pkt 4 k.p.).

Podkreślić należy, iż wykonanie polecenia pracy w godzinach nadliczbowych stanowi wyraz podporządkowania się pracownika pracodawcy w ramach stosunku pracy. Podporządkowanie stanowi zaś immanentną cechę stosunku pracy.

Odmowa pracy w godzinach nadliczbowych

Pracownik nie może odmówić wykonania polecenia pracodawcy pracy w godzinach nadliczbowych. Odmowa wykonania rzeczonego polecenia jest dopuszczalna jedynie w sytuacji, gdy jest ono sprzeczne z prawem, zasadami współżycia społecznego lub umową o pracę

Bezpodstawna odmowa wykonywania polecenia pracy w godzinach nadliczbowych stanowić może uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę. Natomiast w skrajnych przypadkach może zostać uznana jako ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych i stanowić podstawę rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, tj. na podstawie art. 52 § 1 k.p.