Obowiązek sporządzenia protokołu powypadkowego

Warto przypomnieć, że za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą. Dodatkowo zdarzenie takie, aby mogło być traktowane jako wypadek przy pracy, musi zaistnieć:

• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych;
• podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;
• w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.

W razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca ma obowiązek powołać zespół powypadkowy. Zespół ten ustala okoliczności i przyczyny wypadku.

W jego skład wchodzi pracownik służby bezpieczeństwa i higieny pracy oraz społeczny inspektor pracy. U pracodawcy, u którego, zgodnie z art. 237¹¹ § 1 kodeksu pracy, nie ma obowiązku tworzenia służby bezpieczeństwa i higieny pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast pracownika służby bezpieczeństwa i higieny pracy wchodzi pracodawca lub pracownik zatrudniony przy innej pracy, któremu pracodawca powierzył wykonywanie zadań służby bezpieczeństwa i higieny pracy, albo specjalista spoza zakładu pracy. U pracodawcy, u którego nie działa społeczna inspekcja pracy, w skład zespołu powypadkowego zamiast społecznego inspektora pracy, jako członek zespołu, wchodzi przedstawiciel pracowników posiadający aktualne zaświadczenie o ukończeniu szkolenia w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, zgodnie z przepisami dotyczącymi szkolenia w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy Jeżeli pracodawca nie może dopełnić obowiązku utworzenia zespołu powypadkowego w składzie dwuosobowym, ze względu na małą liczbę zatrudnionych pracowników, okoliczności i przyczyny wypadku ustala zespół powypadkowy, w skład którego wchodzi pracodawca oraz specjalista spoza zakładu pracy.

Zgodnie z § 9 Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 roku w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy zespół powypadkowy, nie później niż w terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku, sporządza protokół powypadkowy. Protokół ten jest efektem badania okoliczności i przyczyn wypadku.

Wzór protokołu można odnaleźć w rozporządzeniu Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 24 maja 2019 roku w sprawie wzoru protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy. Powinien on zawierać:

• oznaczenie pracodawcy (nazwę/imię i nazwisko pracodawcy, NIP, PESEL, adres siedziby, numer dowodu osobistego lub innego dowodu potwierdzającego tożsamość pracodawcy oraz kod PKD);
• członków zespołu powypadkowego;
• wskazanie, kiedy zespół powypadkowy dokonał ustaleń dotyczących okoliczności i przyczyn wypadku;
• szczegóły dotyczące wypadku (dokładny czas, okoliczności i przyczyny jego wystąpienia, dane osoby, która wypadek zgłosiła, skutki wypadku);
• wskazanie, czy doszło do nieprzestrzegania przez pracodawcę przepisów prawa pracy, a w szczególności przepisów BHP lub innych przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, wraz ze wskazaniem odpowiednich dowodów;
• wskazanie, czy wyłączną przyczyną wypadku, było naruszenie przez poszkodowanego przepisów dotyczących ochrony życia i zdrowia, spowodowane przez niego umyślnie lub wskutek rażącego niedbalstwa, wraz ze wskazaniem odpowiednich dowodów;
• wskazanie, czy stwierdzono stan nietrzeźwości lub użycie przez poszkodowanego pracownika środków odurzających lub substancji psychotropowych przyczyniających się w znacznym stopniu do wypadku przy pracy, wraz ze wskazaniem odpowiednich dowodów;
• oznaczenie osoby poszkodowanego (imię i nazwisko, data urodzenia, adres zamieszkania, PESEL, numer i seria dowodu tożsamości, , stanowisko, kod zawodu;
• wskazanie czy wypadek był wypadkiem przy pracy, czy wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy wraz z uzasadnieniem;
• określenie rodzaju wypadku;
• wnioski i zalecane środki profilaktyczne.

Do protokołu należy załączyć komplet niezbędnych dokumentów związanych z wypadkiem, w tym wyjaśnienia poszkodowanego, informacje doty­czące wypadku od świadków, opinie lekarzy lub innych specjalistów, szkice lub fotografie miejsca wypadku. W przypadku gdy między członkami zespołu powypadkowe­go wystąpią rozbieżności, o treści protokołu decyduje pracodawca.

Protokół powypadkowy wraz z dokumentacją musi zostać przekazany pracodawcy w celu jego zatwierdzenia. Pracodawca ma na to 5 dni, licząc od dnia jego sporządzenia. Pracodawca może również zwrócić niezatwierdzony protokół powypadkowy, w celu wyjaśnienia i uzupełnienia go przez zespół powypadkowy, jeżeli do treści protokołu powypadkowego zostały zgłoszone zastrzeżenia przez poszkodowanego lub członków rodziny zmarłego wskutek wypadku pracownika albo protokół powypadkowy nie odpowiada warunkom określonym w rozporządzeniu.

Zatwierdzony protokół powypadkowy pracodawca niezwłocznie doręcza poszkodowanemu pracownikowi, a w razie wypadku śmiertelnego – członkom rodziny zmarłego pracownika. Protokół, który dotyczy wypadków śmiertelnych, ciężkich i zbiorowych pracodawca, musi niezwłocznie doręczyć właściwemu inspektorowi pracy.