Skopiuj link
Podstawową zasadą w przypadku szkody powstałej w mieniu powierzonym jest pełna odpowiedzialność pracownika. Takim mieniem będzie wszystko to, co pracodawca powierzył pracownikowi z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się. Art. 124 § 1 wskazuje przykładowo:
- pieniądze, papiery wartościowe lub kosztowności,
- narzędzia i instrumenty lub podobne przedmioty, a także środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze.
Wskazany katalog nie ma charakteru zamkniętego. Zgodnie z § 2 tego artykułu: „Pracownik odpowiada w pełnej wysokości również za szkodę w mieniu innym niż wymienione w § 1, powierzonym mu z obowiązkiem zwrotu albo do wyliczenia się.”
Trzeba pamiętać, że prawidłowe powierzenie mienia oraz wystąpienie szkody w tym mieniu stanowią elementy konieczne dla przyjęcia odpowiedzialności materialnej pracownika. Instytucja ta korzysta z domniemania zawinienia szkody przez pracownika. Domniemanie ma charakter wzruszalny, a jego obalenie będzie pozwalało zwolnić się od odpowiedzialności. Może się tak zdarzyć, jeśli pracownik wykaże, że szkoda powstała z przyczyn od niego niezależnych, a w szczególności wskutek niezapewnienia przez pracodawcę warunków umożliwiających zabezpieczenie powierzonego mienia. Prawidłowe powierzenie mienia następuje w taki sposób, aby było możliwe dokładne ustalenie jego ilości i jakości. Najczęściej dochodzi do zawarcia umowy, w której treści precyzuje się warunki powierzenia mienia, a także sposób i zakres jego odpowiedzialności w razie powstania szkody. Taka forma wypełnia również konieczność uzyskania zgody pracownika na takie powierzenie. Konieczne jest również faktyczne przekazanie mienia, z którego pracownik ma obowiązek się rozliczyć lub które ma zwrócić. W chwili gdy pracownik obejmie pieczę nad powierzonym mieniem, powstaje po jego stronie obowiązek szczególnej pieczy i dbałości o powierzone mu mienie.
Kilku pracowników może przyjąć na siebie wspólną odpowiedzialność materialną. Powierzenie mienia kilku pracownikom łącznie następuje na podstawie umowy o współodpowiedzialności materialnej, zawartej na piśmie przez pracowników z pracodawcą. W takiej sytuacji, na skutek powstania szkody w powierzonym mieniu, pracowników obciąża odpowiedzialność w częściach określonych w tej umowie. Jednakże w razie ustalenia, że szkoda w całości lub w części została spowodowana przez niektórych pracowników, za całość szkody lub za stosowną jej część odpowiadają tylko szkodzący.