Skopiuj link
Święto przypadające w sobotę
Z dyspozycji art. 130 § 2 k.p. wynika, iż każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Cytowany przepisy stanowi zatem podstawę do obniżenia wymiaru czasu pracy w okresie rozliczeniowym o iloczyn dni świątecznych, które przypadają od poniedziałku do soboty, i 8 godzin.
Jeżeli święto przypada w dniu wolnym od pracy z tytułu pięciodniowego tygodnia pracy, pracodawca obowiązany jest udzielić pracownikowi w zamian dnia wolnego od pracy. Jak wyjaśnił bowiem Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 14 listopada 2001 r., sygn. akt III ZP 20/01: „Pięciodniowy tydzień pracy jako zasada obowiązuje zatem w tych tygodniach, w których nie ma święta przypadającego w innym dniu niż niedziela. Przy obliczaniu wymiaru czasu pracy, czyli liczby godzin, które pracownik powinien przepracować w danym okresie rozliczeniowym, każde święto przypadające w innym dniu niż niedziela, powoduje obniżenie tej liczby godzin, a przez to obniżenie liczby dni pracy w tym tygodniu. Oznacza to, że pracownik nie ma obowiązku "odpracowania" dnia świątecznego, nawet gdy jest to trzeci dzień wolny od pracy w danym tygodniu. (…) Należy zatem uznać, że w tygodniu, w którym święto przypada w innym dniu niż niedziela, pracodawca ma obowiązek zapewnić pracownikowi jeszcze inny – poza niedzielą i świętem – dzień wolny od pracy”.
Praca w dniu wolnym od pracy za święto przypadające w sobotę
Praca w dniu wolnym od pracy za święto przypadające w sobotę stanowi dla pracownika pracę w godzinach nadliczbowych. Zastosowanie ma tutaj art. 1513 k.p. Przepis ten stanowi, iż pracownikowi, który ze względu na okoliczności przewidziane w art. 151 § 1 k.p. wykonywał pracę w dniu wolnym od pracy wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, przysługuje w zamian inny dzień wolny od pracy udzielony pracownikowi do końca okresu rozliczeniowego, w terminie z nim uzgodnionym.
Oznacza to, iż pracodawca powinien udzielić pracownikowi, który świadczył pracę w dniu wolnym od pracy w zamian za święto przypadające w sobotę, dzień wolny, niezależnie od wymiaru czasu, w jakim pracownik świadczył pracę w tym dniu. Można jednak spotkać się z poglądem, iż za każdą godzinę pracy powyżej ósmej godziny w dniu wolnym od pracy pracownikowi przysługuje wynagrodzenie wraz dodatkiem za pracę w godzinach nadliczbowych w wysokości 50%. Godziny te traktowane są bowiem jako przekroczenia dobowe.
Ustawodawca nie określił innego niż udzielenie dnia wolnego sposobu rekompensaty pracy przypadającej w dniu wolnym od pracy. Jednakże w doktrynie i w judykaturze przyjmuje się, iż jeżeli pracodawca nie wywiązał się z obowiązku oddania dnia wolnego do końca okresu rozliczeniowego, jest on obowiązany do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych i stosownego dodatku. Wskazywane są jednak równe podstawy prawne ustalenia wysokości tego dodatku. Są to m.in. art. 1511 § 2 k.p. (zwolennicy tego poglądu podnoszą, iż w skutek nieudzielenia dnia wolnego nastąpiło przekroczenie obowiązującej pracownika przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy), a także art. 15111 § 2 i 3 k.p. (według zwolenników tego stanowiska do analizowanej sytuacji odnieść należy zasady udzielania dnia wolnego w zamian za pracę w niedzielę i święto). Oba w/w przepisy dopuszczają wypłatę 100% dodatku do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy. Natomiast Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 stycznia 2008 r., sygn. akt I PK 196/07, stwierdził, iż „Praca w sobotę (tj. w dniu stanowiącym dodatkowy dzień wolny od pracy wynikający z pięciodniowego tygodnia pracy – art. 129 § 1 k.p.), świadczona w nadgodzinach, uprawnia do dodatku w wysokości 50% wynagrodzenia, bowiem dzień ten nie jest niedzielą ani świętem (niebędącym dla pracownika dniem pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy), nie jest też on dniem wolnym udzielonym pracownikowi w zamian za pracę w niedzielę lub w święto będące dla pracownika dniem pracy zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy. Nie ustalono także, aby praca w sobotę świadczona była w nocy”.