Prawo pracownika do rozwiązania stosunku pracy w szczególnym trybie w razie przejścia zakładu pracy lub jego części na innego pracodawcę

Pracownikowi, którego pracodawca zmienił się w trybie art. 23¹ kodeksu pracy, przysługuje prawo do rozwiązania stosunku pracy. Może to zrobić w ciągu 2 miesięcy od przejścia zakładu pracy lub jego części, bez wypowiedzenia, za 7-dniowym uprzedzeniem. Tym samym stosunek pracy rozwiązuje się z upływem 7 dni od dnia, w którym pracownik złoży na piśmie oświadczenie woli w taki sposób, że doszło ono do świadomości adresata i ten mógł zapoznać się z jego treścią.

W oparciu o omawiany przepis może dojść do rozwiązania każdego stosunku pracy, niezależnie od jego podstawy.

Warto zwrócić uwagę, że zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego  dnia 17 grudnia 2001 roku, sygn. akt I PKN 746/00, pracownik może skorzystać z prawa przysługującego go na podstawie art. 23¹ § 4 kodeksu pracy i rozwiązać stosunek pracy, nawet jeżeli wcześniej wyraził zgodę na przejście do nowego pracodawcy.

Rozwiązanie stosunku pracy w omawianym trybie powoduje dla pracownika skutki, jakie przepisy prawa pracy wiążą z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę za wypowiedzeniem. „Ustawodawca posłużył się tu konstrukcją fikcji prawnej.

W istocie ma bowiem miejsce rozwiązanie przez pracownika stosunku pracy, jednak przepis nakazuje traktować je jak wypowiedzenie przez pracodawcę. Ma to duże znaczenie do ustalenia niektórych uprawnień przysługujących byłym pracownikom (np. w zakresie prawa do zasiłku dla bezrobotnych).” (Kodeks Pracy. Komentarz. 4 wydanie, red. A. Sobczyk)

Na zakończenie warto przywołać kilka tez z orzecznictwa:

• Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia 18 czerwca 2009 roku, sygn. akt III PZP 1/09: „Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 23¹ § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej, o której mowa w art. 8 ustawy z 13.3.2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika.”;
• Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2000 roku, sygn. akt III ZP 24/00: „Pracownikowi, który w związku z przejściem zakładu pracy na innego pracodawcę skorzystał z możliwości rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem (art. 23¹ § 4 KP), nie przysługuje odszkodowanie.”;
• Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 sierpnia 2000 roku, sygn. akt I PKN 747/99: „Pracownikowi, który w związku z przejściem zakładu pracy na innego pracodawcę skorzystał z możliwości rozwiązania stosunku pracy bez wypowiedzenia, za siedmiodniowym uprzedzeniem (art. 23¹ § 4 KP), nie przysługuje ani wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, ani odszkodowanie.”.