Przesłanki i procedura przeprowadzenia zwolnienia indywidualnego

Rozwiązania przyjęte w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników dotyczą również tych zwolnień, które dokonywane są w okresie trwającym nie dłużej niż 30 dni i obejmujących mniejszą liczbę pracowników niż przewidziana w art. 1 przywołanej ustawy. Oznacza to zwolnienie liczby zatrudnionych nieprzekraczającej:

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100 pracowników, jednak mniej niż 300,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 pracowników.

W razie przeprowadzania zwolnień indywidualnych pracodawca nie stosuje trybu przewidzianego w ustawie o zwolnieniach grupowych polegającego między innymi na prowadzeniu konsultacji ze związkami zawodowymi (art. 2 przedmiotowej ustawy) w celu zawarcia porozumienia lub wydania regulaminu zwolnień grupowych (art. 3). Nie ma również obowiązku poinformowania powiatowego urzędu pracy o ustaleniach dotyczących przeprowadzania zwolnień (art.4), a tym samym nie jest związany terminami określonymi w art. 6 ustawy.

Warto zwrócić uwagę, że w doktrynie dopuszcza się istnienie przyczyn leżących po stronie pracownika (przy istnieniu przyczyn po stronie pracodawcy lub od niego niezależnych), tyle tylko, że przyczyny po stronie pracownika same w sobie nie stanowiłyby podstawy podjęcia decyzji o rozwiązaniu stosunku pracy. Ta "specyficzna" kumulacja przyczyn nie podważa konstrukcji wypowiedzenia z przyczyn niedotyczących pracownika. Na problem "wyłączności" przyczyny zwrócono uwagę w uchwale z dnia 2 lipca 2015 r., sygn. akt III PZP 4/15. Sąd Najwyższy uznał, że rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika w trybie art. 55 § 1¹ kodeksu pracy z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracodawczych wobec pracownika uprawnia tego ostatniego do nabycia odprawy pieniężnej przewidzianej w art. 8 w związku z art. 10 ust. 1 przedmiotowej ustawy, jeżeli te stanowią wyłączny powód rozwiązania stosunku pracy.

W przypadku wypowiedzenia ustawodawca dopuszcza możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami szczególnie chronionymi przed ustaniem (wypowiedzeniem lub rozwiązaniem) stosunku pracy, pod warunkiem niezgłoszenia przez zakładową organizację związkową sprzeciwu w ustawowo wskazanym terminie 14 dni. Uwagę zwraca krąg podmiotów, w odniesieniu do których ustawodawca dopuszcza wypowiedzenie. Są to osoby, którym ochronę przed rozwiązaniem stosunku pracy gwarantują przepisy odrębne i wobec których dopuszczalne jest wypowiedzenie stosunku pracy w ramach grupowego zwolnienia.