Składka na ubezpieczenie zdrowotne - jak ją obliczyć i kto ją finansuje?

Podstawą wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pracownika jest przychód (w kwocie brutto) pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne. Składka na ubezpieczenie zdrowotne, pomimo iż w praktyce opłaca ją pracodawca, jest finansowana przez pracownika z jego wynagrodzenia. Zatem wynagrodzenie brutto pracownika obniżane jest co miesiąc także o składkę na ubezpieczenie zdrowotne.

W zależności od tytułu podlegania ubezpieczeniu zdrowotnemu w różny sposób ustala się podstawę wymiaru składki zdrowotnej, na przykład w odniesieniu do pracowników stosuje się przepisy określające podstawę wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe tych osób, z następującymi zastrzeżeniami:

• nie stosuje się wyłączeń wynagrodzeń za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną oraz nie stosuje się ograniczenia do kwoty odpowiadającej 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej na dany rok kalendarzowy,
• podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne pomniejsza się o kwoty składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i chorobowe finansowanych przez ubezpieczonych niebędących płatnikami składek, potrąconych przez płatników ze środków ubezpieczonego, zgodnie z przepisami o systemie ubezpieczeń społecznych.

Podstawę wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w 2021 r. dla:

• osób, które prowadzą pozarolniczą działalność gospodarczą na podstawie przepisów o działalności gospodarczej lub innych przepisów szczególnych,
• twórców i artystów,
• osób, które prowadzą działalność w zakresie wolnego zawodu w rozumieniu przepisów o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, a także osób prowadzących działalność w zakresie wolnego zawodu, z której przychody są przychodami z działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym od osób fizycznych,
• wspólnika jednoosobowej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością oraz wspólników spółki jawnej, komandytowej lub partnerskiej,
• osób, które prowadzącą publiczną lub niepubliczną szkołę, inną formę wychowania przedszkolnego, placówkę lub ich zespół, na podstawie przepisów o systemie oświaty,
• osób współpracujących z osobami prowadzącymi pozarolniczą działalność,

stanowi kwota zadeklarowana, nie niższa niż 75% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia. Składka ustalana jest raz do roku, na podstawie ogłoszonego przez Prezesa GUS przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw w czwartym kwartale roku poprzedniego, włącznie z wypłatami z zysku.

Składka na ubezpieczenie zdrowotne w 2021 r. nie może być niższa od kwoty 381,81 zł (tj. 9% podstawy wymiaru składki).

Jeśli ubezpieczony uzyskuje przychody z więcej niż jednego tytułu do objęcia obowiązkiem ubezpieczenia zdrowotnego, składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacana jest z każdego z tych tytułów odrębnie.

Jeżeli składka na ubezpieczenie zdrowotne jest wyższa od zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej zaliczki.

Do obliczania, pobierania i odprowadzania składki na ubezpieczenie zdrowotne zobowiązany jest płatnik składek, np. za osobę pozostającą w stosunku pracy, w stosunku służbowym albo odbywającą służbę zastępczą składkę jako płatnik oblicza, pobiera z dochodu ubezpieczonego i odprowadza pracodawca.