12.04.2019 r.
3 min

System pracy weekendowej a wymiar czasu pracy

Ekspert PCKP

Skopiuj link
12.04.2019r.
3 min

Stosownie do dyspozycji art. 144 kodeksu pracy, na pisemny wniosek pracownika może być do niego stosowany system czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta. W tym systemie jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy, nie więcej jednak niż do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 1 miesiąca.

Przepis art. 144 kodeksu pracy statuuje system pracy weekendowej. Charakteryzuje się on tym, że pracownik świadczy pracę wyłącznie w piątki, soboty, niedziele oraz święta. Pracownik nie może świadczyć pracy w inne dni tygodnia.

Ustawodawca dopuszcza wydłużenie dobowego wymiaru czasu pracy pracownika zatrudnionego w systemie pracy weekendowej do 12 godzin, w okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 1 miesiąc. Nie oznacza to jednak, iż w każdym dniu pracy pracownik ma świadczyć pracę przez 12 godzin. Możliwy jest rozkład czasu pracy zakładający zróżnicowany dobowy wymiar czasu pracy. Pracodawca nie ma również obowiązku wyznaczania pracy we wszystkie dni weekendu lub dni świąteczne.

Co do zasady, ustalając wymiar czasu pracy należy kierować się zasadami wynikającymi z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy. Przy czym, w przypadku systemu pracy weekendowej, pewna niespójność między przepisami wynika z dyspozycji art. 130 § 2 kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, iż każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Natomiast w systemie pracy weekendowej każde święto oznacza możliwość dłuższej pracy w okresie rozliczeniowym.

W systemie pracy weekendowej maksymalną liczbę godzin, którą można ująć w rozkładzie czasu pracy w okresie rozliczeniowym, ustala się mnożąc najdłuższy dopuszczalny wymiar dobowego czasu pracy, tj. 12 godzin, przez liczbę piątków, sobót, niedziel i świąt przypadających w okresie rozliczeniowym. Dopuszczalna liczba godzin pracy jest zatem uzależniona w tym systemie czasu pracy od układu weekendów i świąt w okresie rozliczeniowym. Zazwyczaj jest ona niższa niż wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy.

Z uwagi na okoliczność, iż pracownicy zatrudnieni w systemie pracy weekendowej w większości okresów rozliczeniowych nie są w stanie wypracować pełnego wymiaru czasu pracy ustalonego zgodnie z art. 130 § 1 i 2 kodeksu pracy, zazwyczaj są oni zatrudnieni w niepełnym wymiarze czasu pracy. Wymiar etatu pracownika pracodawca powinien ustalić w taki sposób, aby biorąc pod uwagę dni, w których świadczona jest praca, możliwe było wypracowywanie wymiaru czasu pracy ustalanego na zasadach ogólnych. Ponadto w umowie powinna zostać określona dopuszczalna liczba godzin pracy ponad wynikający z umowy wymiar czasu pracy, której przekroczenie uprawnia pracownika do wynagrodzenia jak za pracę nadliczbową (art. 151 § 5 kodeksu pracy).

W przypadku gdy pracownik świadczący pracę w weekendowym systemie pracy zatrudniony jest w pełnym wymiarze czasu pracy, za czas nieprzepracowany, ze względu na brak możliwości zaplanowania pracy w wymiarze zgodnym z zawartą przez strony umową o pracę, zachowuje on prawo do wynagrodzenia na zasadach określonych w art. 81 kodeksu pracy (tzw. wynagrodzenie przestojowe).