17.10.2019 r.
5 min

Termin na rozwiązanie przez pracodawcę umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika

Ekspert PCKP

Skopiuj link
17.10.2019r.
5 min

Określony przez ustawodawcę termin ma charakter zawity. Oznacza to, że nie może ulec przywróceniu. Tym samym pracodawca może skorzystać z przyznanego mu prawa tylko w okresie miesiąca od chwili, w której dowiedział się o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę. Ma to na celu ograniczenie czasowe niepewnej sytuacji pracownika.

Złożenie oświadczenia woli o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika z przekroczeniem ustawowego terminu sprawia, że jest ono wprawdzie skuteczne i prowadzi do ustania umowy o pracę, ale jednocześnie jest kwalifikowane jako złożone z naruszeniem przepisów, co implikuje powstanie po stronie pracownika roszczeń wymienionych w art. 56 § 1 kodeksu pracy, a ich nieuwzględnienie przez sąd z uwagi na sprzeczność z zasadami współżycia społecznego może nastąpić tylko w wyjątkowych przypadkach (por wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2008 roku, sygn. akt II PK 28/08).

W omawianym zakresie niezwykle istotne znaczenie ma sprecyzowanie chwili uzyskania wiadomości przez pracodawcę o przyczynie uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia. „Co do zasady chodzi o posiadanie przez pracodawcę konkretnych i wiarygodnych informacji, które nie mogą opierać się na spekulacjach lub niejasnościach. W świetle poglądów judykatury bieg miesięcznego terminu z art. 52 § 2 kodeksu pracy rozpoczyna się dopiero w chwili, w której pracodawca uzyskał w dostatecznym stopniu wiarygodne informacje uzasadniające jego przekonanie, że pracownik dopuścił się czynu nagannego w stopniu usprawiedliwiającym niezwłoczne rozwiązanie z nim umowy o pracę (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 21 października 1999 roku, sygn. akt I PKN 318/99). Sąd Najwyższy uznał również, że: „uzyskanie wiadomości jest kategorią obiektywną , którą należy łączyć ze stanem świadomości pracodawcy co do istnienia faktów uzasadniających rozwiązanie umowy. Ze względu jednak na termin miesięczny, w którym rozwiązanie umowy w tym trybie jest dopuszczalne, chodzi o te osoby uprawnione do podjęcia przedmiotowej decyzji w sprawie, które jako pierwsze dowiedziały się o danych zdarzeniach.” (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 4 czerwca 2002 roku, sygn. akt I PKN 242/01). „Dniem uzyskania przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika, gdy przyczyna rozwiązania z pracownikiem umowy jest tożsama z przyczyną wcześniejszego nałożenia na niego kary porządkowej, jest dzień powzięcia przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej nałożenie tej kary (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 października 2013 roku, sygn. akt II PK 13/13).” (Kodeks pracy. Komentarz, red. A Sobczyk).

Zgodnie z ugruntowaną linią orzeczniczą uzyskanie przez pracodawcę wiadomości o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika następuje w momencie, w którym o zachowaniu pracownika dowiaduje się osoba lub organ zarządzający jednostką organizacyjną pracodawcy albo inna wyznaczona do tego osoba, uprawniona do rozwiązania umowy o pracę. Warto zwrócić uwagę, że w przypadku gdy w imieniu pracodawcy działa wieloosobowy organ zarządzający, to jednomiesięczny termin rozpoczyna swój bieg, gdy o okoliczności uzasadniającej rozwiązanie umowy o pracę w trybie natychmiastowym dowiedział się chociażby jeden członek tego organu. Nawet jeśli w międzyczasie nastąpiłaby zmiana składu osobowego organu zarządzającego, to nie będzie miała ona wpływu na liczenie terminu. Termin przewidziany w art. 52 § 2 kodeksu pracy biegnie jeden raz od powzięcia przez pracodawcę wiadomości o faktach uzasadniających rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika i zmiana w składzie osobowym organu zarządzającego nie powoduje jego rozpoczęcia na nowo (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 lipca 2002 roku, sygn. akt I PKN 389/01).

Jeżeli zachowanie pracownika uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę na podstawie art. 52 § 2 kodeksu pracy ma charakter ciągły lub powtarzający się, to bieg terminu ustawowego rozpoczyna się od ostatniego ze zdarzeń składających się na to zachowanie. Natomiast w przypadku gdy zachowanie pracownika, które narusza jego obowiązki pracownicze, polega na zawinionym zaniechaniu (czyli jest zachowaniem biernym, a przy tym stan taki jest permanentny), bieg miesięcznego terminu należy liczyć odrębnie w stosunku do każdego kolejnego dnia utrzymującego się stanu naruszenia (por. wyrok Sądu Najwyższego z dnia 20 stycznia 2011 roku, sygn. akt I PK 112/10 i wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 listopada 2001 roku, sygn. akt I PKN 700/00).