Skopiuj link
Jak wynika z przywołanego wyżej przepisu obowiązek skierowania na badania kontrolne istnieje wyłącznie w przypadku zadeklarowania przez pracownika powrotu do pracy po długotrwałej, trwającej dłużej niż 30 dni, chorobie. Nie ma on zastosowania, jeżeli niezdolność do pracy była spowodowana inną przyczyną. Zatem pracownik powracający po długim urlopie nie musi odbyć badań kontrolnych. Wiąże się to z koniecznością dokonania oceny zdolności pracownika do pracy. Uznaje się, że pracownik przebywający na urlopie nie utracił zdolności do pracy, a tym samym nie trzeba jej ponownie oceniać.
Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 21 czerwca 2005 roku, sygn. II PK 319/04 „pracownik stawiający się do pracy w związku z ustaniem przyczyny nieobecności (art. 53 § 3 KP) nie ma obowiązku dostarczenia orzeczenia lekarskiego o zdolności do pracy, o którym mowa w KP. Jeżeli pracownik stawi się do pracy i zgłosi gotowość jej wykonywania, obowiązek skierowania go na kontrolne badania lekarskie spoczywa na pracodawcy (§ 4 ust. 1 w zw. z § 1 ust. 1 pkt 1 BadLekR [rozporządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 roku w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy]. Dopuszczenie pracownika do pracy bez przeprowadzenia badań kontrolnych może mieć dla pracodawcy bardzo daleko idące konsekwencje. Jak bowiem wskazuje teza pierwsza post. SN z 22.3.2012 r. (I UK 402/11, Legalis) w związku z ustanowionym w KP zakazem dopuszczenia pracownika do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego jako zewnętrzną przyczynę wypadku można więc także potraktować dopuszczenie do pracy bez przeprowadzenia badań kontrolnych lub na podstawie nieaktualnego zaświadczenia albo w przypadku oczywistej błędności tego orzeczenia, czyli możliwości potraktowania go w taki sposób, jakby nie istniało. Dopuszczenie do pracy w takich warunkach wiąże się przyczynowo z zaistniałym wypadkiem, ponieważ pracownik nie ma wówczas właściwej ochrony przed szkodliwymi przy stanie jego zdrowia warunkami pracy (art. 207 § 1 KP w zw. z art. 212 pkt 1 i 3 KP) i wykonuje pracę, która sama w sobie stanowi dla niego zagrożenie takiego samego rodzaju, jak zadziałanie szczególnych czynników, które orzecznictwo uznaje za zewnętrzne przyczyny wypadku – pod warunkiem jednak, że pracodawca ma świadomość takiej sytuacji. W konsekwencji za zewnętrzną przyczynę może być uznane dopuszczenie do pracy tylko wtedy, gdy aktualnego zaświadczenia lekarskiego nie było albo zawierało ono oczywiście błędną ocenę zdolności do wykonywania pracy i gdy błąd ten mógł być łatwo dostrzeżony przez pracodawcę.” (por. Kodeks pracy. Komentarz, red. prof. dr hab. Wojciech Muszalski, dr hab. Krzysztof Walczak).
Kontrolne badania lekarskie powinny zostać przeprowadzone w miarę możliwości w godzinach pracy pracownika. Należy pamiętać, że pracodawca nie może wymagać od pracownika, aby ten udał się na badania w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Może to uczynić najwcześniej w pierwszym dniu po zakończeniu okresu zwolnienia, ale przed przystąpieniem do pracy. Zwolnienie lekarskie wystawiane jest bowiem na okres leczenia, do czasu powrotu do zdrowia. Jeżeli badania kontrolne zostałyby przeprowadzane w czasie trwania zwolnienia, orzeczenie lekarza medycyny pracy byłoby nieprzydatne dla pracodawcy. Dotyczyłoby ono stanu zdrowia pracownika w czasie leczenia, a nie po jego zakończeniu w chwili powrotu do pracy.
Zgodnie z art. 211 kodeksu pracy poddanie się takim badaniom stanowi jeden z podstawowych obowiązków pracownika w zakresie przestrzegania bezpieczeństwa i higieny pracy. Tym samym niezastosowanie się do powyższych przepisów może skutkować nałożeniem kary porządkowej, o czym stanowi art. 108 kodeksu pracy. Co więcej, pracownik, który odmawia poddania się badaniom kontrolnym, nie może rozpocząć pracy, a tym samym nie przysługuje mu wynagrodzenie.