W jakich sytuacjach umowa na czas określony przekształci się w umowę na czas nieokreślony?

Stosownie do dyspozycji art. 25¹ § 1 kodeksu pracy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony, a także łączny okres zatrudnienia na podstawie umów o pracę na czas określony zawieranych między tymi samymi stronami stosunku pracy, nie może przekraczać 33 miesięcy, a łączna liczba tych umów nie może przekraczać trzech.

Cytowany przepis statuuje limity w zawieraniu umów na czas określony. Pierwszy z limitów dotyczy maksymalnego czasu trwania zatrudnienia opartego na tym rodzaju umowy o pracę. Nie może on przekraczać 33 miesięcy. Drugi limit odnosi się do liczby zawieranych przez strony stosunku pracy umów na czas określony. Pracownik i pracodawca nie mogą zawrzeć więcej niż 3 umowy na czas określony.

Limity w zawieraniu umów na czas określony biegną niezależnie od siebie. Może zatem nastąpić wyczerpanie jednego z nich, mimo że drugi nie został osiągnięty. Przykładowo pracownik i pracodawca zawarli umowę na czas określony – 48 miesięcy. Z upływem 33 miesiąca nastąpi wyczerpanie limitu czasu trwania zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony oraz powstaną związane z tym skutki prawne. Dla zaistnienia tych skutków nie ma znaczenia okoliczność, iż strony nie wyczerpały limitu liczby umów.

Limity w zawieraniu umów na czas określony nigdy się nie „zerują”. Tym samym bez względu na upływ czasu, zawierając umowę o pracę z konkretnym pracownikiem, pracodawca powinien mieć na względzie wcześniej zawarte z nim umowy o pracę na czas określony, w szczególności ich liczbę oraz łączny czas trwania.

Konsekwencje przekroczenia limitów w zawieraniu umów na czas określony ustawodawca określił w art. 25¹ § 3 kodeksu pracy. Wynika z niego, iż w przypadku gdy okres zatrudnienia na podstawie umowy o pracę na czas określony jest dłuższy niż 33 miesiące lub gdy liczba zawartych umów o pracę na czas określony przekracza 3, umowa na czas określony ulega przekształceniu w umowę na czas nieokreślony. Przekształcenie następuje odpowiednio od dnia następującego po upływie okresu 33 miesięcy lub od dnia zawarcia czwartej umowy o pracę na czas określony.

Przekształcenie następuje z mocy prawa. Jednakże pracodawca powinien potwierdzić pracownikowi na piśmie zmianę rodzaju łączącej strony umowy o pracę. Rodzaj umowy o pracę stanowi bowiem jeden z istotnych elementów umowy o pracę. Zgodnie z art. 29 § 4 kodeksu pracy zmiana tych warunków wymaga formy pisemnej.

Skutek w postaci przekształcenia rodzaju umowy nie nastąpi, jeżeli umowa na czas określony została zawarta:

1. w celu zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy
2. w celu wykonywania pracy o charakterze dorywczym lub sezonowym,
3. w celu wykonywania pracy przez okres kadencji,
4. w przypadku gdy pracodawca wskaże obiektywne przyczyny leżące po jego stronie

– jeżeli ich zawarcie w danym przypadku służy zaspokojeniu rzeczywistego okresowego zapotrzebowania i jest niezbędne w tym zakresie w świetle wszystkich okoliczności zawarcia umowy.

Okoliczności uzasadniające odstąpienie od limitów w zawieraniu umów na czas określony powinny zostać wskazane w treści umowy.