Zmiany w opłacaniu odsetek za zwłokę od nieterminowo regulowanych składek ZUS

Od 1 stycznia 2018 roku wszystkie składki opłacane są jednym przelewem na indywidualne konto płatnika. Wpłaty są w pierwszej kolejności zaliczane na poczet powstałych zaległości, a dopiero następnie na bieżące składki.

Jeżeli płatnik dokona zapłaty składek do ZUS po upływie obowiązującego go terminu płatności to jest zobowiązany do uiszczenia odsetek za zwłokę. Powinien to uczynić samodzielnie, bez wezwania przez organ. Odsetki wylicza się zgodnie z zasadami wynikającymi z Ordynacji podatkowej, tj.:

• nalicza się je od dnia następującego po dniu upływu terminu płatności składek do dnia ich zapłaty, włącznie z tym dniem,
• zaokrągla się je do pełnych złotych w taki sposób, że końcówki kwot odsetek wynoszące mniej niż 50 gr pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 gr i więcej podwyższa do pełnych złotych,
• opłaca się je wraz z nieterminowo opłacanymi składkami.

18 września 2021 roku weszła w życie nowelizacja ustawy z dnia 13 października 1998 roku o systemie ubezpieczeń społecznych, która dotyczyła odsetek za zwłokę. Do art. 23 wyżej wskazanej ustawy dodany został ustęp 1a, zgodnie z którym „Odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 1b-1f.” Na tej podstawie obecnie nie nalicza się odsetek, o ile ich wysokość przed zaokrągleniem nie przekracza 28 złotych. Przed nowelizacją kwota ta była ponad czterokrotnie niższa i wynosiła 6,60 zł. Od początku 2022 roku minimalne wynagrodzenie wzrośnie do 3010 zł brutto, a w konsekwencji wzrośnie również limit odsetek, które nie będą podlegały uiszczeniu do kwoty 30,10 zł. Kolejne przepisy wskazują na pozostałe przypadki, kiedy również nie powstaje obowiązek naliczania odsetek.

1b. Odsetek za zwłokę nie nalicza się od nieopłaconych w terminie składek, z przyczyn leżących po stronie Zakładu, za okres od dnia, w którym składki stały się wymagalne, do dnia ich opłacenia.

1c.  Odsetek za zwłokę nie nalicza się od nieopłaconych w terminie składek, jeżeli ich nieopłacenie wynika z:

1. błędnego zawiadomienia przez Zakład o stanie rozliczeń;
2. zastosowania się płatnika składek w danym okresie rozliczeniowym do utrwalonej praktyki interpretacyjnej Zakładu, z uwzględnieniem art. 34 ust. 15 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców;
3. zastosowania się płatnika składek do pisma Zakładu w jego indywidualnej sprawie;
4. zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej Zakładu, która następnie uległa zmianie.

1d. Przez utrwaloną praktykę interpretacyjną, o której mowa w ust. 1c pkt 2 i 4, rozumie się wyjaśnienia zakresu i sposobu stosowania przepisów prawa dominujące w interpretacjach indywidualnych wydawanych przez Zakład w takich samych stanach faktycznych lub w odniesieniu do takich samych zdarzeń przyszłych oraz w takim samym stanie prawnym.

1e. Zakład zawiadamia płatnika składek o kwocie nieopłaconych w terminie składek, o których mowa w ust. 1b, oraz o obowiązku ich opłacenia bez odsetek za zwłokę w terminie 14 dni, licząc od dnia otrzymania zawiadomienia.

1f. Od składek nieopłaconych w terminie, o którym mowa w ust. 1e, nalicza się odsetki za zwłokę za okres od dnia, w którym składki stały się wymagalne, do dnia ich opłacenia.