15.09.2020 r.
5 min

Zwrot wydatków poniesionych przez pracownika na okulary korekcyjne

Ekspert PCKP

Skopiuj link
15.09.2020r.
5 min

Z obowiązujących przepisów wynika, że pracodawca jest zobowiązany do sfinansowania zakupu okularów korekcyjnych, jeśli pracownik spędza co najmniej połowę swojego czasu pracy przed monitorem ekranowym i z zaleceń lekarskich, będących efektem badań okulistycznych w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej, wynika konieczność korzystania z okularów korekcyjnych lub soczewek kontaktowych (§ 8 ust. 2 rozporządzenia z dnia 1 grudnia 1998 r. Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe). Natomiast zgodnie z rozporządzeniem Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników, zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych do celów przewidzianych w Kodeksie pracy, w przypadku pracy przy monitorze ekranowym badania profilaktyczne przeprowadza się minimum co cztery lata.

W aktach wewnętrznych (np. regulaminie pracy) pracodawca może określić maksymalną kwotę, którą decyduje się zwrócić swoim pracownikom za zakupione przez nich okulary korekcyjne bądź soczewki kontaktowe, a także częstotliwość refundacji. Taki limit musi jednak odpowiadać kwocie, za którą możliwy jest zakup szkieł korekcyjnych i oprawek bądź soczewek kontaktowych. Jeśli pracodawca wprowadzi takie limity kwotowe, to cena okularów przewyższająca taką wartość nie zostanie zwrócona, a także – jeśli zostanie zwrócona – nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku.

Jeżeli pracownik zdecyduje się na zakup okularów z własnej inicjatywy, bez skierowania od pracodawcy na profilaktyczne badania profilaktyczne i zaleceń lekarza medycyny pracy, to w takiej sytuacji pracodawca może zwrócić mu poniesione wydatki (z uwzględnieniem limitu kwotowego, który istnieje u pracodawcy), jednak nie ma takiego obowiązku. Należy zwrócić uwagę, że wtedy otrzymana kwota będzie stanowiła przychód pracownika, który podlega opodatkowaniu i oskładkowaniu.

Jeszcze inną jest sytuacja, kiedy to pracownik wystąpi do pracodawcy z wnioskiem o skierowanie go na badania, z powodu pogorszenia stanu wzroku, przed terminem kolejnych badań okresowych. W tym kontekście można odwołać się do interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 23 stycznia 2015 r., sygn. ITPB2/415-983/14/RH. „(…) Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 18 grudnia 2002 r. (I PK 44/02, OSNP 2004 nr 12, poz. 209) wskazał, iż „aktualnym orzeczeniem lekarskim w rozumieniu art. 229 § 4 Kodeksu pracy jest orzeczenie stwierdzające stan zdrowia pracownika w dacie, w której ma być dopuszczony do pracy. Zachowuje ono aktualność w okresie w nim wymienionym, jednak staje się nieaktualne w przypadku wystąpienia w tym okresie zdarzeń, które mogą wskazywać na zmianę stanu zdrowia pracownika.”

Stąd niewątpliwie pogorszenie wzroku pracownika należy traktować jako zmianę jego stanu zdrowia, uzasadniającą konieczność wcześniejszego niż wynikałoby to z obowiązującego zaświadczenia lekarskiego, przeprowadzenia badania lekarskiego. Wynik badania okulistycznego wskazujący na konieczność stosowania lub wymiany okularów, obliguje pracodawcę do zapewnienia pracownikom okularów korygujących wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza.

Biorąc pod uwagę powyższe regulacje prawne oraz przedstawione zdarzenie przyszłe należy stwierdzić, że zwrot poniesionych i udokumentowanych przez pracownika kosztów zakupu okularów korygujących wzrok dokonany przez wnioskodawcę, będzie stanowił przychód pracownika ze stosunku pracy, objęty zwolnieniem od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast koszt badania okulistycznego poniesiony przez wnioskodawcę nie będzie stanowił przychodu pracownika w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tym samym nie może mieć do niego zastosowania wskazany przez Wnioskodawcę art. 21 ust. 1 pkt 11 ww. ustawy. (…)”.

Na marginesie można dodać, iż pracodawca nie może żądać zwrotu od pracownika udzielonej mu refundacji zakupu okularów korekcyjnych nawet w przypadku, gdy zauważy, iż pracownik ten nie stosuje się do zaleceń lekarskich i okularów nie nosi. Metodą dyscyplinującą może być w takim przypadku nałożenie na pracownika kary porządkowej za niewypełnianie obowiązków pracowniczych wynikających z przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy.